Krzesło, które podbiło świat. Obejrzyj krótki film o słynnym monobloku07.04.2021

Mebel ma tylu fanów, co przeciwników, którzy oburzeni jego dizajnem sprawili, że musiał na przykład zniknąć na lata z bazylejskich restauracji.

Monobloc, w Polsce nazywany po prostu „plastikowym krzesłem ogrodowym”, swoją międzynarodową karierę rozpoczął kilkadziesiąt lat temu. Niestety nie wiadomo kto dokładnie stworzył ten mebel, którego nazwa odnosi się do czegoś, co wytwarza się w „jednym kawałku”. Niektóre źródła wskazują, że krzesło zaprojektował w 1946 roku w Kanadzie Douglas C. Simpson. Jednak w tamtych latach meble modelowane z tworzyw sztucznych nie były jeszcze produkowane na taką skalę jak dziś. Przełom nastąpił później – w latach 60., kiedy popularność zyskała metoda formowania wtryskowego.

W 1960 roku Duńczyk Verner Panton stworzył luksusowe, jednoelementowe i plastikowe krzesło na wygiętej podstawie – Panton chair. Potem pojawił się poliestrowy Bofinger od Helmuta Bätznera i wreszcie Universale z charakterystycznym wycięciem w środku. Zaprojektował je w 1967 roku Joe Colombo. Wszystkie trzy utorowały drogę właśnie monoblokowi, który zaczął być produkowaty na niewiarygodną skalę za bardzo niską cenę. Fabryki takich krzeseł można było znaleźć wszędzie – w Rosji, Australii, Meksyku, Francji, Australii USA, Maroko, Turcji, Chinach, Indiach, Izraelu, Włoszech czy na Taiwanie.

Dziś monobloc jest wszędzie. Spotkać je można w każdym kraju i na każdym kontynencie (i pewnie także w każdym oceanie). Choć charakterystyczny plastikowy mebel trudno zaliczyć do szczytowych osiągnięć siedziskowego designu, wywołuje on wiele emocji, budząc naprzemiennie uczucia nostalii i odrazy. To w końcu ulubione krzesło działkowiczów, ulicznych sprzedawców czy właścicieli knajp z tanim jedzeniem. Z monoblocu korzystają też hotelarze, organizatorzy imprez, a nawet urzędnicy czy artyści. 

Instalację z udziałem krzesła monobloc stworzył na przykład sir Robert J. Loescher. Meble w różnych kształtach i rozmiarach zapełniają szachownicę w jego pracy Chess is a sitting sport. Monobloc jest także bohaterem zbiorowym instalacji White billion chair Tiny Roede, którą sfotografował Christoph Sagel.

Znacznie bardziej niż artyści krzesło monobloc cenią sobie zwyczajni ludzie. Atutami mebla jest nie tylko niska cena, ale również to, że jest dość trwałe, odporne na warunki atmosferyczne, wystarczająco wygodne i idealnie spełniające swoją podstawową funkcję.
To krzesło w pełni demokratyczne, dostępne niemal dla każdego, a przez to pozbawione indywidualnych cech. I wywołujące kontrowersje – od 2008 do 2017 r. publiczne eksponowanie krzeseł monobloc było zakazane w szwajcarskiej Bazylei. Jako symbole kiczu zagrażały one bowiem pięknu tamtejszej miejskiej przestrzeni. 

Więcej o historii i znaczeniu monobloku w kontekście kultury i designu można usłyszeć w krótkim dokumencie How This Chair Conquered the World. Film przygotowali twórcy z youtubowego kanału Neo.