Co 40 sekund samobójstwo popełnia jedna osoba. Światowa Organizacja Zdrowia wzywa świat do działania11.09.2019

Rocznie na świecie na własne życie targa się 800 tys. osób. Samobójstwo jest drugą z kolei przyczyną śmierci wśród młodych osób w wieku 15-29 lat.

Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, ustanowiony w 2003 r., przypada na 10 września. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) traktuje problem pozbawiania sobie życia jako najbardziej priorytetowy w publicznej służbie zdrowia.

W raporcie opublikowanym dwa dni temu WHO podaje wstrząsające dane i co najważniejsze – sugeruje podstawowe praktyki, które mają na celu przeciwdziałać wciąż marginalizowanemu zjawisku.

– Każda śmierć to tragedia dla rodziny, przyjaciół i kolegów. Jednak wciąż samobójstwom da się zapobiec. Wzywamy wszystkie kraje do wprowadzenia konkretnego planu prewencyjnego wobec nich, do stworzenia właściwych programów edukacyjnych przez narodową ochronę zdrowia – powiedział dyrektor WHO, dr Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Po pierwszej publikacji Światowej Organizacji Zdrowia w 2014 r. na ten temat – Preventing suicide: a global imperative – faktycznie wzrosła liczba państw (do 38), które potraktowały zagrożenie poważne. Jednak przy obecnych danych – rocznie na świecie umiera w wyniku targnięcia się na własne życie 800 tys. osób – krajów zaangażowanych w złożony problem jest wciąż zbyt mało.

W przeważającej mierze w państwach o wysokich dochodach samobójstwa dotyczą osób z zaburzeniami depresyjnymi i alkoholowymi. Tam zamach na własne życie często jest wynikiem impulsu, który pojawia się w człowieku w momencie kryzysu i załamania, będących skutkiem nadmiernego stresu, problemów finansowych, zakończenia związku czy trwającej choroby.

Na podatność do podjęcia nieodwracalnych czynów wpływają także trudne doświadczenia, związane z przemocą, przeżytą traumą, poczuciem straty i izolacji. Wskaźniki okazują się wysokie wśród osób, które doświadczają dyskryminacji na tle rasowym i światopoglądowym – jak uchodźcy, imigranci, więźniowe, lesbijki, geje, osoby biseksualne i transgenderowe.

Zwykle najsilniejszym czynnikiem skłaniającym do zamachu na własne życie jest podjęta wcześniej próba samobójcza. Jeśli chodzi o metody, aż 20 proc. samobójstw na całym świecie jest popełnianych przez otrucie się pestycydami. Większość z nich ma miejsce w nisko bądź średnio zamożnych rejonach wiejskich. Drugą popularną metoda jest powieszenie, a po niej broń palna.

Wiedza dotycząca sposobów odbierania sobie życia ułatwia zapobieganie im. Utrudniony dostęp do pestycydów nie tylko pozytywnie wpłynie na nasze środowisko, ale, jak podaje WHO, odwiedzie także wielu ludzi od radykalnej i nieodwracalnej decyzji. Jak pisze magazyn „Vox”, po tym jak na Sri Lance wprowadzono specjalne przepisy regulujące stosowanie wyjątkowo toksycznych chemicznych nawozów, współczynnik samobójstw spadł aż o połowę. Z kolei WHO informuje w swoim raporcie, że liczba ta na Sri Lance spadła aż o 70% w latach 1995-2015, a zakaz spowodował, że 93 tysięca osób wciąż żyje.

To oczywiście tylko jedna z metod przeciwdziałaniu tragediom. Według WHO równie ważne są działania mediów, które powinny przekazywać informacje w odpowiedzialny sposób, specjalne interwencje i programy w szkołach, nowa polityka przeciwdziałająca szkodliwemu działaniu alkoholu, opieka nad osobami zaburzonymi i uzależnionymi, a także borykającymi się z przewlekłym bólem i ostrym niepokojem. Ważne jest także szkolenie pracowników spoza służby zdrowia w rozpoznawaniu samobójczych zachowań. Jednak najistotniejsze to po prostu zapewnienie osobom cierpiącym wsparcia i zrozumienia.

Wciąż dużą przeszkodę stanowi stygmatyzowanie osób z zaburzeniami psychicznymi. Z tego powodu często nie są one skore do zwrócenia się po pomoc. Dlatego niezwykle istotne jest zbudowanie powszechnej świadomości wobec depresji, alkoholizmu i innych zaburzeń psychicznych, które mogą skończyć się targnięciem się na własne życie. Tylko w warunkach otwartej rozmowy i serdeczności, łamiąc tabu, można zapobiec niepotrzebnej i wstrząsającej śmierci.