Czy brakujące zęby będą mogły odrosnąć? Nowa terapia potwierdzona u myszy i fretek30.03.2021

Jeśli metoda okaże się bezpieczna i skuteczna, może na zawsze odmienić stomatologię.

Dorosły człowiek, przy pełnym uzębieniu stałym, powinien mieć dokładnie 32 zęby. Na tę regułę często wpływają jednak wady genetyczne i to nie tylko redukujące uzębienie. Około 1 proc. populacji posiada bowiem liczniej wyposażone szczęki. Na przykład wokalista zespołu Queen, Freddie Mercury, słynął nie tylko ze swojej liczącej 4 oktawy skali głosu, ale także z czterech dodatkowych zębów. Skąd się wzieły? Japońscy naukowcy z Uniwersytetu w Kioto i Uniwersytetu w Fuku odkryli powód wzrostu dodatkowej anatomicznej tkanki kostnej. Ich badania są przełomem do stworzenia specjalnej terapii inicjującej rozwój nowych zębów.

Terapia z użyciem monoklonalnych przeciwciał bywa używana w ratowaniu osób chorych na raka czy leczeniu pacjentów cierpiących z powodu zwyrodnień stawów. Za odkrycie tych konkretnych białek w organizmie Cesar Milstein i Georges Koehler zostali uhonorowani Nagrodą Nobla w 1984 roku. Teraz pracę przeciwciał wykorzystali naukowcy z Japonii.

– Procesy rozwojowe poszczególnych zębów zależą od interakcji kilku cząsteczek, w tym BMP (białek morfogenetycznych kości – przyp. red.) i szlaku sygnalizacyjnego Wnt – powiedział jeden z głównych autorów badania, Katsu Takahashi.

Co to wszystko oznacza? W skrócie: użycie wspominanych przeciwciał może wyzwolić w organizmie bodziec do stworzenia nowych zębów. Badacze zauważyli, że za tzw. ząbkowanie odpowiada m.in. gen USAG-1, który po zablokowaniu przeciwciałami, inicjuje rozrost białek morfogenetycznych kości. Niestety, terapia wpływa także na funkcjonowanie innych procesów w organizmie, jak wspomniany wcześniej szlak sygnalizacyjny Wnt, co może mieć poważne skutki uboczne.

Eksperyment badaczy powiódł się u myszy, które wcześniej nie wykształciły dostatecznej ilości zębów. Ssakom wyrosły nowe kły, ale długość ich życia i możliwość wydawania na świat potomstwa nie były już takie jak wcześniej. Lepsze powodzenie terapii zaobserwowano u fretek:

– Fretki to zwierzęta difiodontyczne (wymieniające zęby mleczne na stałe – przyp. red.), z podobnymi wzorami wykształcania zębów, co ludzie. W dalszej kolejności badań będziemy testowali przeciwciała na świniach i psach – dodał Takahashi.

Jeśli terapia okaże się skuteczna także u ludzi, może na zawsze odmienić stomatologię. W razie brakujące zęba nie będą konieczne implanty zębowe czy protezy. Po przejściu odpowiedniej kuracji ludzki organizm sam wykształci po prostu nowe zęby.