Nowy algorytm od MIT pomoże rozszyfrować martwe języki23.10.2020

Liczba języków, którymi posługują się ludzie, spada z roku na rok. Nowy wynalazek może pomóc w ich odzyskaniu.

Wykorzystujący uczenie maszynowe algorytm MIT CSAIL działa w oparciu o 7 podstawowych zasad lingwistycznych, które zauważono w toku historycznej ewolucji języków. Dzięki nim może rozszyfrowywać znaczenia w zapomnianych już sposobach formułowania myśli, konstruując potencjalne transformacje językowe. Dużą podpowiedzią są dźwiękowe odpowiedniki różnych sformułowań. Na przykład słowo zaczynające się od litery „p” w języku macierzystym, w potomnym może zmienić się już na „b”, ale na pewno nie na „k”, które wiąże się już z innym sposobem wymawiania. Choć metoda jest mocno abstrakcyjna, już udało się z jej pomocą ustalić, że baskijski (uznawany za najstarszy język europejski) nie ma nic wspólnego ze starożytnym iberyjskim.

W czym może przydać się taka metoda? Otóż od wielu lat językoznawcy alarmują o zmniejszającej się liczbie języków, którymi posługują się ludzie. Mowa np. o afrykańskim dialekcie afrykańskim Kasabe, który wymarł ćwierć wieku temu, ale lista stale się powiększa. Tylko w zeszłym roku do historii przeszły Aka-Sare i patagoński Tehuelche. Zdaniem językoznawcy Richarda Armstronga z University of Houston, na całym świecie liczba żywych języków spadła diametralnie – z szacowanych 31 tys. różnych jęzków do zaledwie 6 tys. A według przewidywań będzie jeszcze gorzej. W ciągu 100 lat połowa z nich odejdzie w zapomnienie, a wiele dokumentów będzie nie do odczytania. Być może uda się temu zaradzić własnie nowemu algorytmowi MIT CSAIL.

Program MIT CSAIL powstał na z prestiżowej uczelni Massachusetts Institute of Technology. Stworzyła go grupa inżynierów pod przewodnictwem profesorki Reginy Barzilay, która jest też autorką nowatorskiej pracy na temat leczenia i wykrywania raka piersi z pomocą działań algorytmów. Jej najnowsze osiągnięcie może pomóc przetrwać martwym językom, a przynajmniej uczynić je możliwymi do odczytania. Do tej pory wielu z nich językoznawcy nie mogli rozszyfrować bez znajomości gramatyki, składni oraz słownictwa.