Rodzinne dramaty oczami Ariego Astera – 5 etiud reżysera „Midsommar” i „Hereditary”, które rozwinęły jego styl15.08.2019

Jego debiutancki film Hereditary. Dziedzictwo, zrealizowany razem z operatorem polskiego pochodzenia, Pawłem Pogorzelskim, został okrzyknięty objawieniem zeszłorocznego festiwalu w Sundance. Druga produkcja, Midsommar. W biały dzień, nazywana feministycznym horrorem i realizowana nietypowo dla tego gatunku w pełnym słońcu, zachwyciła zarówno krytyków, jak i publiczność. 

Choć 34-letni obecnie reżyser został zauważony dopiero w 2018 r., wcześniej zrealizował wiele krótkometrażowych produkcji, które pozwoliły na rozwój jego wyjątkowego języka filmowego. Styl Astera wyróżnia się przede wszystkim nieszablonowym myśleniem o horrorze. Unikając popularnych w tym gatunku tzw. jump scare'ów, reżyser wykorzystuje estetykę kina grozy i przemyca do niego elementy komedii, dramatu czy kina obyczajowego. Tematem przewodnim jego filmów stały się więc relacje rodzinne, czasem przybierające zupełnie zaskakujące formy.

Oto pięć wczesnych, krótkometrażowych filmów Ariego Astera, które pokazują ewolucję jego szalonego stylu. 

The Trouble With Mom - Munchausen

Jeden z pierwszych filmów Astera. Krótki metraż zrealizowany dla amerykańskiego VICE’a to dynamiczna, pozbawiona dialogów opowieść o relacji matki z synem. Już w pierwszych kadrach widzowie odczują charakterystyczne dla dzieł reżysera uczucie niepokoju mieszające się z elementami komediowymi. Świat w Munchausen jest rodzajem sceny, na której każdy odgrywa swoje przerysowane role. Opowieść o matce, która nie może pogodzić się z wyjazdem syna na studia staje się namiastką scenariusza rozwiniętego później przez Astera w Hereditary. Dziedzictwo.

The Strange Thing About the Johnsons

Ari Aster to specjalista od nakreślania dziwnych, tajemnicznych lub czasem nawet patologicznych relacji rodzinnych. W tej niespełna półgodzinnej etiudzie reżyser opowiedział o synu molestującym własnego ojca. To historia, która z powodzeniem mogłaby się znaleźć w niejednym pełnometrażowym dramacie psychologicznym, ale mimo to balansuje na granicy żartu.

Beau

Jeden ze szkolnych projektów reżysera. I choć niedoróbki widać gołym okiem, a kadry są często nieostre, to narracyjnie trzyma on w napięciu jak większość jego produkcji. Tym razem Aster zdecydował się opowiedzieć o cierpiącym na bezsenność bohaterze, który wpada w paranoję. W filmie pojawiają się klasyczne dla gatunku kina grozy motywy, które w zaledwie 6 minut budują pełną emocji historię. To jeden z projektów Astera, w których zaznacza, jak bardzo ważne są dla niego relacje z matką – przerażony bohater, zanim zadzwoni na policję, wykonuje telefon właśnie do mamy.

Basically

W Basically reżyser zdecydował się porzucić gatunek horroru i skonstruować opowieść o poszukiwaniu samego siebie. W główną rolę początkującej aktorki z Los Angeles wcieliła się Rachel Brosnahan (bliska przyjaciółka reżysera i późniejsza gwiazda serialu The Marvelous Mrs. Maisel). Bohaterka snuje się po dziwnych wnętrzach i patrząc prosto w kamerę opowiada o swoim życiu. Całość nakręcono w ciepłym oświetleniu, które momentami nawiązuje klimatem do Midsommar. Film to mocna krytyka współczesnego Hollywood i zarazem aktualna analiza społeczeństwa konsumpcyjnego.

The Turtle's Head

Oto gatunkowe wkroczenie na terytorium kina noir. Ciemne kadry, groteskowe postaci i niewiarygodne zwroty akcji. To kwintesencja stylu Astera, który pokazuje jedno, a tak naprawdę ma na myśli drugie. Reżyser każe widzom przyglądać się brutalnym scenom, a wszystko po to, aby opowiedzieć o delikatnych, często bardzo wrażliwych kwestiach.

C’est La Vie

Na koniec coś ekstra. Kręcenie filmów to kosztowne i wymagające zajęcie. Wiedzą o tym przede wszystkim studenci szkół filmowych, dla których walka o budżet na pierwsze produkcje to często trudne przeżycie. C’est La Vie to osobista próba zmierzenia się z tym tematem. Ari Aster zdecydował się więc nakręcić amatorskie wideo dokumentujące kickstarterową zbiórkę na realizację swojego późniejszego filmu Munchausen, o którym wspomnieliśmy na początku.