DNA wisi w powietrzu. Naukowcy twierdzą, że mogą je z niego wyodrębnić 07.04.2021

Jeśli projekt badaczy z londyńskiego Queen Mary University zostanie wcielony w życie, łatwiejsze będzie nie tylko rozpoznawanie chorób przenoszonych drogą kropelkową, ale też wykrywanie przestępstw. 

Pod lupę ekspertów zostało wzięte tzw. DNA środowiskowe (eDNA), czyli takie, które pochodzi z materiału komórkowego wydalanego przez żywe organizmy i znajduje się w naturalnym otoczeniu. Dotychczas udało się wyodrębnić je z wody, jednak jak dotąd nie pobierano próbek z powietrza. Naukowcy z londyńskiego Queen Mary College postanowili jednak spróbować, co może okazać się przełomem we współczesnej genetyce. Rezultaty ich prac zostały opublikowane na łamach specjalistycznego periodyku „PeerJ”.

– Chcieliśmy wykorzystać tę metodę do tego, żeby ocenić, jakie gatunki zwierząt znajdowały się w norach lub jaskiniach, gdzie nie mogliśmy ich łatwo schwytać lub zobaczyć – podkreśla w wideoabstrakcie ekolożka Elizabeth Clare, jedna z autorek badania. 

Naukowczyni wraz ze swoim zespołem przeprowadziła eksperyment w wybiegu, gdzie przebywały golce piaskowe: niewielkie gryzonie mieszkające zazwyczaj na pustynnych obszarach Afryki Wschodniej. Specjaliści pobrali próbkę powietrza za pomocą filtrów przypominających te, które wykorzystuje się w systemach ogrzewania i wentylacji. Następnie wyodrębnili z niej materiał genetyczny, który zidentyfikowali za pomocą porównania z sekwencjami obecnymi w uprzednio przygotowanej w bazie danych. Okazało się, że z sukcesem przechwycono eDNA golców, ale też ludzi. 

Inicjatorzy projektu wierzą, że łatwiejsze zdobywanie DNA środowiskowego może być wykorzystana w różnych dziedzinach nauki. Zgodnie z początkowymi założeniami technika przyda się w monitorowaniu ssaków ukrytych w trudno dostępnych pomieszczeniach. – Mogę wyobrazić sobie przymontowanie rury w dół systemu tunelowego i zasysanie z niego powietrza zamiast uciążliwego śledzenia zwierząt – mówi Clare w rozmowie z portalem „Live Science”. Wśród potencjalnych zastosowań metody figuruje też łatwiejsze wykrywanie przestępstw (zwłaszcza tych, których sprawcy szczególnie dbają o niepozostawianie śladów) czy diagnostyka chorób przenoszonych drogą kropelkową.