Nowo odkryta cecha anatomiczna wielorybów chroni je przed zachłyśnięciem przy jedzeniu21.01.2022

Największe zwierzęta zamieszkujące Ziemię w ciągu dziesięciu sekund mogą przyswoić tyle płynów, ile zmieściłoby się w 500 wannach standardowej wielkości. 

Wybrane gatunki wielorybów żerują z szeroko otwartymi paszczami. Zagadką nierozwiązaną dotychczas przez naukowców było ustalenie, w jaki sposób wytrzymują ogromne ciśnienie wody pędzącej do ich gardeł, nie krztusząc się przy tym ani nie tonąc. Zoolodzy z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie podjęli się jej rozwiązania, w czym pomogła im analiza wybranych osobników przechwyconych z komercyjnego polowania nieopodal Islandii. Dzięki badaniom, których rezultaty zostały zamieszczone na łamach specjalistycznego periodyku „Current Biology", dotrzegli u największych żyjących ssaków nieznaną wcześniej cechę anatomiczną. Eksperci okrzyknęli ją mianem „ustnego korka" (oryg. oral plug). 

Z tyłu pysków niektórych zwierząt znaleziono narząd przypominający kształtem worek, który jest wykonany z tłuszczu i mięśni. Blokuje on kanał pomiędzy ustami wieloryba a wejściami do układu pokarmowego i oddechowego. Kiedy ssak otwiera w wodzie usta, żeby się pożywić, „korek" tworzy naturalną barierę dla ogromnej ilości płynów. Gdy następuje zaś proces oddychania, przegroda unosi się w innym kierunku i zostaje chwilowo usunięta. Badacze nie widzieli jeszcze, jak narząd w praktyce wpływa na oba procesy. Po przeanalizowaniu jednak jego struktury sugerują, że mechanikę tę przyrównać można do działania zwrotnicy kolejowej. 

– Odkrycie to pozwala nam zrozumieć specyfikę adaptacji, która pozwoliła na ewolucję lądowych ssaków do postaci morskich stworzeń – mówi w rozmowie z portalem „Science News" Kelsey Gil z Uniwersytetu. Wieloryby w toku rozwoju musiały się tego nauczyć. Gdy w ciągu dziesięciu sekund pochłaniają ok. 10 kg skorupiaków, muszą odfiltrować je z wody mającej pojemność 500 wanien standardowej wielkości. Bez „ustnego korka" byłoby to dla nich zupełnie niemożliwe. 

Kanadyjscy naukowcy otwarcie przyznają, że badanie wnętrzności ssaków przysporzyło wielu logistycznych trudności. Ze względu na to, że płetwale potrafią ważyć tyle co średni samolot pasażerski, z ich ciał postanowili wyodrębnić samo gardło. Mimo to musieli posiłkować się dużym wózkiem widłowym. Badania zoologów nie skończyły się jednak na analizie „ustnego korka". Teraz chcą zaobserwować, jak fiszbinowce oddychają i jedzą w tym samym czasie. Do tego celu muszą stworzyć specjalne kamery, które wkrótce połkną badane zwierzęta.