Odkryto największą na świecie bakterię. Jest 5 tysięcy razy większa od przeciętnej24.06.2022

Przełomowego znaleziska dokonano wśród gnijących liści lasów namorzynowych na Gwadelupie – jednej z wysp archipelagu Małych Antyli w Ameryce Środkowej. 

Jako pierwszy na ślad rekordowego mikroorganizmu natrafił Olivier Gros, profesor biologii morskiej na Uniwersytecie Antyli Francuskich. Naukowiec w 2009 roku badał specyfikę lasów namorzynowych, które rozwijają się w ujściach rzek oraz wzdłuż brzegów morza. Interesowało go także zachowanie organizmów utleniających siarkę w występujących tam osadach. – Kiedy zobaczyłem te bakterie, pomyślałem, że to coś dziwnego, jakieś białe nitki przyczepione do liści – tłumaczy w oficjalnym komunikacie prasowym. Dopiero poźniejsze analizy laboratoryjne wykazały, z czym właściwie miał do czynienia.

W toku badań okazało się, że znalezisko nie należy do grona eukariontów, czyli organizmów zbudowanych z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami. Silvina Gonzalez-Rizzo, która pracuje na tym samym uniwersytecie co Gros, przeprowadziła dlatego sekwencjonowanie genu 16S rRNA, aby dokonać jego identyfikacji oraz klasyfikacji. Fakt, że należy do grona bakterii, bardzo ją zdziwił, zwłaszcza że ma aż centymetr długości, a co za tym idzie, może być dostrzegalna gołym okiem.

– Jest tym samym 5 tysięcy razy większa od przeciętnej. To tak, jakby człowiek spotkał kogoś, kto jest tak wysoki jak Mount Everest – podkreśla Jean-Marie Volland, jeden z laborantów, który opisał późniejsze prace nad usystematyzowaniem prokarionta na łamach specjalistycznego periodyku „Nature”. Wykorzystano w nich nie tylko mikroskopy elektronowe, ale też tomografię rentgenowską oraz transmisyjny mikroskop elektronowy (TEM). Dzięki ostatniemu z narzędzi udało się bardziej szczegółowo zwizualizować samą błonę komórkową czy włókna białkowe zwane filamentami. 

Mikroorganizmy zaobserwowane na Gwadelupie, czyli jednej z wysp należących do archipelagu Małych Antyli, cechują się wyjątkową złożonością genomową. – Zawierają trzy razy więcej genów niż większość bakterie, a także setki tysięcy kopii genomu (tzw. poliploidalność) rozmieszczonych w całej komórce – opowiada Volland. To o tyle zaskakująca właściwość, że DNA innych mikroorganizmów zazwyczaj swobodnie unosi się w cytoplazmie.

W kontekście skali znaleziska szczególnie wymowna zdaje się jego nazwa systematyczna, czyli Thiomargarita magnifica. – Magnifica, bo magnus po łacinie oznacza „duży”. Idąc za francuskim magnifique, myślę też, że ta bakteria po prostu jest wspaniała – tłumaczy Gonzalez-Rizzo. – Tego rodzaju odkrycie prowokuje pytania dotyczące mikroorganizmów jako morfotypów (odrębnych jednostki pod względem morfologii), które nigdy wcześniej nie były stawiane – konkluduje.