Polscy archeolodzy znaleźli w Omanie grę planszową sprzed 4 tysięcy lat. Teraz muszą poznać jej zasady17.01.2022

Odkrycia dokonano w Dolinie Qumayrah, gdzie od dłuższego czasu badane są ślady osadnictwa z epoki żelaza i brązu. 

Szpachelki, pędzle i miarki poszły w ruch w ramach projektu Rozwój osadnictwa w epoce brązu i żelaza w górach północnego Omanu współfinansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Prace nadzoruje prof. Piotr Bieliński, który od lat specjalizuje się w tematyce starożytnego Bliskiego Wschodu. W przeszłości był też dziekanem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. 

Archeolodzy pod jego czujnym okiem niestrudzenie badają Ayn Bani Saidah. Osada była w przeszłości istotnym miejscem strategicznym – znajdowała się na skrzyżowaniu szlaków łączących południowe Bat oraz północne Al-Ayn. Powstałe tam stanowiska figurują na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, dlatego prawdopodobieństwo odkrycia równie cennych artefaktów w nieodległej wsi było duże. Członkowie zespołu badawczego nie zawiedli się: w Dolinie Qumayrah znaleziono cztery wieże. Trzy z nich były okrągłe, a jedna – ryzalitowa. Jak podkreśla dr Agnieszka Pieńkowska z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, ich przeznaczenie nie zostało jeszcze bliżej poznane. Oprócz tego natrafiono w pobliżu na ślady obróbki miedzi, co każe przypuszczać, że mieszkańcy Ayn Bani Saidah aktywnie uczestniczyli w lukratywnym, międzymiastowym handlu. 

Niecodzienną niespodzianką, na którą uwagę zwrócił Bieliński, jest także kamienna plansza do gry z wyrytymi zagłębieniami i polami. Jej wiek datuje się na co najmniej 4 tysiące lat. – Takie znaleziska są rzadkie, ale kilka podobnych przykładów znamy z Doliny Indusu, a także z Mezopotamii, między innymi ze sławnych grobów z Ur – ocenia ekspert. Nie ustalono jeszcze, jakie zasady miała gra. Mogła być poprzedniczką tryktraka, który co prawda upowszechnił się w XVII-wiecznej Anglii jako backgammon, ale jego prototypową wersję znano jednak już w starożytności. 

Prace w omańskiej Dolinie Qumayrah przedłużono na 2022 rok. Obejmą swoim zasięgiem nie tylko wspomniane Ayn Bani Saidah, ale też położoną nieopodal wieś Bilt. Więcej szczegółów dotyczących ich przebiegu zawarto na oficjalnej stronie Uniwersytetu Warszawskiego.