
Pytamy eksperta, w jaki sposób znaleziono odległą „polską planetę”. Wciąż można wziąć udział w głosowaniu na jej nazwę10.09.2019
Na
W 2009 r. prof. Andrzej Niedzielski wraz z zespołem astronomów (Grzegorz Nowak, Monika Adamów i Aleksander Wolszczan) w Centrum Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odkrył wokół gwiazdy BD+14 4559 planetę. Jest ona wyglądem zbliżona do znanego w naszym Układzie Słonecznym Jowisza (i stanowi 1,04 jego masy). To gazowy olbrzym, odległy o około 160 lat świetlnych od Słońca. Niestety jego nazwa – BD +14 4559 b – nie jest łatwa do zapamiętania.
Odkrywanie egzoplanet jest zadaniem wyjątkowo trudnym, czasochłonnym i wymagającym dużej wiedzy, dlatego spytaliśmy dra Stanisława Bajtlika z Centrum Astronomicznego im. M. Kopernika PAN w Warszawie, jak szukać nowych planet.
– Światło słoneczne składa się z fal różnych długości. Jeśli przepuścimy je przez pryzmat, to zobaczymy tęczę. Metody odkrywania planet wykorzystują ten właśnie efekt. Rozkładamy na poszczególne długości światło emitowane przez gwiazdę. Mieszanina barw, która daje nam wrażenie światła białego, zostaje rozseparowana na poszczególne barwy składowe. To tysiące położonych bardzo blisko siebie prążków. Każdy pierwiastek chemiczny emituje prążek odpowiadający innej długości fali – tłumaczy dr Bajtlik.
Oznacza to, że nowe planety możemy zaobserować za pomocą identyfikacji zmiennego światła gwiazdy, którą te planety okrążają. Mimo że nie jesteśmy w stanie z poziomu Ziemi zaobserwować samych planet, możemy dostrzeć efekt, który wywołują.
– Prążki w świetle odległej gwiazdy raz przesuwają się w stronę fal krótszych, a raz w stronę fal dłuższych. Dzieje się tak w wyniku tzw.
Zmiana natężenia światła emitowanego przez gwiazdę może świadczyć, że okresowo przesłania ją inne ciało niebieskie wyraźnych rozmiarów.
– Wtedy gwiazda dla obserwatora z Ziemi świeci słabiej, bo na jej przesłoniętej powierzchni blask maleje. Ten efekt można wykorzystać do odkrywania planet krążących wokół dalekich gwiazd – wyjaśnia dr Bajtlik.
Polacy w ostatnich latach stali się prawdziwymi potentatami takich odkryć. Od 1998 r. w olbrzymim Obserwatorium Las Campanas stanął dzięki staraniom prof. Bohdana Paczyńskiego teleskop Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego o średnicy zwierciadła 1,3 metra. Przysporzył polskim astronomom wielu sukcesów. Pozwolił
Polsce przypadł w udziale układ z gwiazdą widmową, która jest do zobaczenia w chłodne wieczory gołym okiem lub z pomocą lornetki. Widać ją w gwiazdozbiorze Pegaza, na granicy z konstelacją Delfina. Imiona, które zostaną wybrane dla obiektów, mają odnosić się do polskiej kultury. Obecnie trwa drugi etap konkursu, w którym internauci mają do wyboru siedem par nazw dla gwiazd i planet: Geralt i Ciri, Piast i Lech, Polon i Rad, Solaris i Pirx, Swarog i Weles oraz Twardowski i Boruta.
Sprawy odkrytego układu planetarnego BD+14 4559 mogą przybrać w przyszłości jeszcze inny obrót. Jak
Głosowanie na nazwy dla gwiazdy i planety potrwa do końca października. Następnie komitet konkursowy przekaże propozycje do IAU. Natomiast w grudniu 2019 r. Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosi oficjalne wyniki dla wszystkich krajów.
zobacz także
- Już wkrótce premiera pierwszego pośmiertnego albumu Ennio Morricone
Newsy
Już wkrótce premiera pierwszego pośmiertnego albumu Ennio Morricone
- SpaceX pierwszy raz wyśle w kosmos cywili. Rakieta wystartuje jeszcze w tym roku
Newsy
SpaceX pierwszy raz wyśle w kosmos cywili. Rakieta wystartuje jeszcze w tym roku
- Nick Cave wydał nową płytę z Warrenem Ellisem. Materiał jest już dostępny w sieci
Newsy
Nick Cave wydał nową płytę z Warrenem Ellisem. Materiał jest już dostępny w sieci
- Czarnobyl oficjalnie uznany przez prezydenta Ukrainy jako atrakcja turystyczna
Newsy
Czarnobyl oficjalnie uznany przez prezydenta Ukrainy jako atrakcja turystyczna
zobacz playlisty
-
Papaya Young Directors 5 Nagrodzone filmy
09
Papaya Young Directors 5 Nagrodzone filmy
-
Domowe koncerty Global Citizen One World: Together at Home
13
Domowe koncerty Global Citizen One World: Together at Home
-
Papaya Films Presents Stories
03
Papaya Films Presents Stories
-
03