Prawdziwy kamuflaż. Po blisko 30 latach odnaleziono gatunek kameleona zagrożonego wyginięciem04.08.2021

Rhampholeon chapmanorum najczęściej imituje kolor zgniłych liści, przez co niezwykle skutecznie wtapia się w otoczenie. 

Po raz pierwszy zauważono je w 1992 roku, gdy przeczesywano tereny kurczącego się lasu deszczowego w Malawi – niewielkim kraju w południowo-wschodniej Afryce. Widząc drastyczne skutki deforestacji prowadzącej do zmniejszenia bioróżnorodności, naukowcy przenieśli je ponad 90 kilometrów dalej. Pytanie, czy karłowate kameleony Chapmana przeżyły, przez dłuższy czas pozostawało nierozwiązane. Długo sądzono, że postępująca wycinka drzew pod uprawy manioku i kukurydzy doprowadzi do ich całkowitego wyginięcia. Pięć lat temu hipotezę postanowili zweryfikować herpetolodzy z South African National Biodiversity Institute (SANBI) i Chichiri Museum w malawijskim Blantyre. Wyniki ich pogłębionych obserwacji zostały właśnie opublikowane na łamach specjalistycznego periodyku „Oryx – The International Journal of Conservation" i są dość zaskakujące.

Kameleony żyją i mają się dobrze, chociaż ich ekosystem wciąż ulega degradacji. Pierwszy osobnik pojawił się na skraju lasu, wprawiając w osłupienie badaczy. – Kiedy go znaleźliśmy, dostaliśmy gęsiej skórki i zaczęliśmy szukać wszędzie indziej – mówi w oficjalnym oświadczeniu główna autorka projektu, Krystal Tolley. Przed wyruszeniem w drogę naukowcy porównali zdjęcia satelitarne lasu z fotografiami wykonanymi w latach 80. Oszacowali wtedy, że jego powierzchnia zmniejszyła się o 80%. Choć w praktyce mieli mniej pracy, zidentyfikowanie doskonale zakamuflowanych zwierząt przysporzyło im wiele trudności. Najłatwiej wpaść na ich trop nocą – za dnia najczęściej imitują kolor zgniłych liści, niezwykle skutecznie wtapiając się w otoczenie. Co więcej, nie są też duże – największe z nich mają jedynie 5,5 centymetra długości. 

Tolley ostrzega, że bez podjęcia odpowiednich kroków populacja Rhampoleon chapmanorum w ciągu kilkudziesięciu lat spadnie do zera. Kameleony nie są bowiem przystosowane do życia na terenach uprawnych. Ze względu na to, że krzyżują się jedynie wewnątrz małych siedlisk, zmniejsza się również ich róznorodność genetyczna. – Potrzebne są pilne działania ochronne: zatrzymanie niszczenia lasów i odtworzenie siedlisk w celu promowania łączności zwierząt – apeluje naukowczyni, z której krótkim wystąpieniem można zapoznać się w poniższym wideo.