„Prządka” Jacka Malczewskiego sprzedana za 6,7 miliona złotych. To rekordowa cena za dzieło polskiego malarza 22.03.2021

Czołowy przedstawiciel nadwiślańskiego symbolizmu stworzył wylicytowane dzieło w 1922 roku.

Rekord padł podczas aukcji sztuki dawnej zorganizowanej przez stołeczne Agra Art. Kolekcjonerzy z przepastnymi portfelami mogli wylicytować wtedy dzieła Teodora Axentowicza, Jerzego Kossaka, Leona Wyczółkowskiego oraz Jacka Malczewskiego. W katalogu znalazły się trzy prace ostatniego z nich: Pejzaż, Portret żony i Prządka. Choć dwa pierwsze malowidła osiągnęły standardową cenę, walka o to trzecie trwała do samego końca. Obraz sprzedano za 5,6 miliona złotych, do czego doszły opłaty aukcyjne w wysokości 1,16 miliona złotych. Łączny koszt Prządki wyniósł 6,72 miliona złotych. 

Malczewski namalował wylicytowane dzieło u kresu swojego życia – niedługo później stracił wzrok, a w 1929 roku zmarł w Krakowie. Jak sama nazwa wskazuje, obraz przedstawia kobietę, która przerabia kłąb włókna na przędzę. Jest nią malarka i pisarka Michalina Janoszanka, która była koleżanką córki Malczewskiego. Tłem dla modelki wykonującej w skupieniu swoją pracę najprawdopodobniej jest pracownia artysty w gmachu krakowskiej ASP przy pl. Matejki w Krakowie. Uważne oko wychwyci charakterystyczne przedmioty i rekwizyty, którymi się otaczał – manekin, skrzynie, instrumenty muzyczne, ale też zbrodnia maksymiliańska. Choć mistrz dbał o precyzyjne ukazanie atmosfery panującej w otoczeniu, Prządka według historyków sztuki kryje dodatkowy, symboliczny wymiar.

Według Moniki Bryl, doświadczonej socjolożki i antykwariuszki w domach aukcyjnych, obraz stanowi metaforę poświęcenia i zaangażowania jednostki w wykonywanie mozolnej, powtarzalnej czynności. Kołowrotek sygnalizuje tu cykl, ruch i trans, które są obecne w życiu każdego człowieka. – Drzemiąca w kobiecie siła witalna za chwilę znajdzie ujście w tworzeniu, kreacji, porządkowaniu świata, nadawaniu mu przez nią zaplanowanego kształtu. To ona zdecyduje, kiedy i jaka nić powstanie – podkreśla ekspertka. 

Chociaż cena Prządki zdaje się astronomiczna, nie jest to bynajmniej najdroższy polski obraz w historii. Miano to należy do Portrait de Marjorie Ferry Tamary Łempickiej, które przedstawia brytyjską artystkę kabaretową. Jego wartość wyniosła 82 miliony złotych.