Siergiej Łoźnica prezentuje „Natural History of Destruction”. Ukraiński reżyser opowiada o okrucieństwie wojen 23.05.2022

Film, który po raz pierwszy zaprezentowano na tegorocznym festiwalu w Cannes, stanowi patchwork archiwalnych materiałów sprzed blisko 80 lat. 

W ubiegłym roku Łoźnica, który należy do ścisłej czołówki najpopularniejszych ukraińskich reżyserów, rozdrapał niezabliźnione rany swojej ojczyzny filmem Babi Jar. Konteksty. Twórca wykorzystał unikalne archiwalia, żeby opowiedzieć o tragicznych wydarzeniach z 29 i 30 września 1941 roku. Niemieckie oddziały operacyjne Einsatzgruppen rozstrzelały wtedy w tytułowym wąwozie ponad 33 tysiące Żydów. Akt brutalnej egzekucji powtórzono później kilka razy. Dokumentalista składa hołd ofiarom tamtego wydarzenia, ale jednocześnie analizuje to, co doprowadziło do śmierci niewinnych cywilów. Babi Jar. Konteksty znalazło się w programie internetowej odsłony festiwalu Millennium Docs Against Gravity.

Nowy projekt Łoźnicy, czyli The Natural History of Destruction, również w całości bazuje na archiwalnych materiałach z czasów II wojny światowej. Podobnie jak w przypadku Austerlitz, tak i tym razem filmowiec zainspirował się twórczością niemieckiego pisarza W.G. Sebalda. – Jego eseje [zawarte w książce Luftkrieg und Literatur – przyp. red.] dotyczą bardzo ważnego zagadnienia. Chodzi o pytanie, czy celowanie w ludność cywilną podczas wojny jest jakkolwiek moralnie dopuszczalne. Po lekturze zaintrygowało mnie to, że tak ważna kwestia nie została dotąd rozstrzygnięta. Jeśli przyjrzymy się temu, co dzieje się obecnie, zauważymy, że dowódcy armii poszczególnych krajów nadal sprzyjają takim rozwiązaniom, niszczą miasta i atakują infrastrukturę cywilną – przyznaje reżyser w rozmowie z portalem „The Hollywood Reporter”. W swoich słowach bezpośrednio nawiązuje do inwazji Rosji na Ukrainę, o której początkach opowiedział w fabularyzowanym Donbasie z 2018 roku. 

Twórca wie, że seans jego filmu może nie należeć do najprzyjemniejszych doświadczeń. Zaznacza jednocześnie, że nie chce, aby społeczeństwo weszło w stan zbiorowego chronocydu – amnezji historycznej. – To stan, w którym tragedie dziejące się w danej grupie lub traumy są zapominane i nie mówi się o nich. Okazuje się jednak, że prędzej czy później i tak powrócą, prześladując tych, którzy chcą je wymazać – przyznaje, dodając, że konsekwencje przypomnianych w dokumencie nalotów dywanowych powinny być nauczką dla ludzkości. – Niestety, widzimy, że nie wyciągnięto żadnych wniosków z przeszłości, a kwestia ta została zamieciona pod dywan – podsumowuje Łoźnica. 

The Natural History of Destruction, którego oficjalny zwiastun prezentujemy poniżej, jako pierwsi zobaczą goście tegorocznego festiwalu w Cannes. Szczegóły dotyczące jego dalszej dystrybucji pozostają jeszcze nieznane.