Kto niesie pomoc, a kto z niej korzysta? Poznaj wybranych bohaterów kampanii „To działa”15.12.2021

Ponad 100 tysięcy podmiotów rozsianych po całej Polsce wspiera życie społeczne, kulturalne, służbę zdrowia, ochronę środowiska oraz zwalczanie nierówności ekonomicznych. 

Cel rozmaitych organizacji pozarządowych tkwi nie w generowaniu zysku, a zupełnie gdzie indziej – w pomaganiu tym, którzy najbardziej tego potrzebują. I choć pandemia koronawirusa COVID-19 pokrzyżowała szyki wielu z nich, utrudniając normalne funkcjonowanie, liczni aktywiści nie poddają się. Uzyskują przy tym duże wsparcie ze strony rodaków – wg badań instytutu Edelman Trust Barometer ufa im ponad połowa Polaków. W zestawieniu znacznie niżej uplasowały się parlament, samorządy oraz biznesmeni. 

Jak najłatwiej zdefiniować organizacje społeczne? Odpowiedź na to pytanie jest o tyle niejednoznaczna, że obecnie nad Wisłą w różnych formach istnieje ponad 100 tysięcy podmiotów. Jedne skupiają się na zwalczaniu nierówności ekonomicznych i aktywizowaniu mniejszości, podczas gdy inne zajmują się popularyzacją kultury, sportem albo ochroną środowiska. Mimo ogromnej skali próbę przybliżenia ich specyfiki podjęto w kampanii To działa, którą zainaugurowano w 2018 roku. – Są wszędzie: w szkole, na boisku, w teatrze, na ulicy. Nie każdy to wie. My opowiadamy, co robią organizacje i jak codzienną pracą zmieniają rzeczywistość – mówiła Dorota Setniewska, koordynatorka akcji i reprezentantka zaangażowanego w projekt Stowarzyszenia Klon/Jawor. Jego założyciele wydają od ponad dwóch dekad portal ngo.pl i postulują rozwój tolerancyjnego, aktywnego społeczeństwa. 

W ramach To działa powstało kilkanaście krótkich filmów, dzięki którym możemy przekonać się, że za organizacjami stoją zwykli, gotowi do działania ludzie. Poniżej prezentujemy część z nich i zachęcamy do ich wsparcia na wielu wymiarach – nie tylko tym finansowym. Więcej szczegółów dotyczących całego przedsięwzięcia zawarto na jego oficjalnej stronie internetowej. 

Polska dla wszystkich 

Na początku grudnia pisaliśmy o akcji Polska Gościna zorganizowanej na platformie Slowhop – serwisie umożliwiającym wynajęcie domów i apartamentów w duchu slow life. Zamiast rezerwacji miejsca do wypoczynku internauci mogli wykupić w niej „wirtualny nocleg", wspierając w ten sposób mieszkańców Bliskiego Wschodu przebywających na granicy polsko-białoruskiej. Pomysłodawcą projektu jest lubelskie stowarzyszenie Homo Faber, które znacznie wcześniej angażowało się w kryzys uchodźczy i edukację rodaków w zakresie budowania multikulturowego społeczeństwa. Jedno z ich flagowych wydarzeń, symbolicznie odbywające się w Dzień Niepodległości (11 listopada), zebrało na wspólnej kolacji mieszkańców Lublina o różnej narodowości i kolorze skóry. – Stół jest dobrym miejscem na to, żeby się ze sobą spotkać, popatrzeć sobie w oczy, pogadać i zjeść razem posiłek. Jesteśmy silną stroną, która powinna wyciągać rękę i zapraszającym gestem zachęcać ludzi do tego, żeby poznawali nas i Polskę – opowiada jedna z aktywistek. Jej słowa to zachęta do otwartości i solidarności względem innych. 

W ochronie zapomnianego języka 

Olek na co dzień mieszka w Mostowlanach – niewielkiej wsi położonej nieopodal Białegostoku, która ze względu na bliskość granicy państwowej niedawno została objęta stanem wyjątkowym. Chłopiec mówi zarówno po polsku, jak i po białorusku. W jego rodzinnych okolicach dominowało prawosławie, a jednym z tamtejszych zabytków pozostaje drewniana cerkiew pw. św. Jana Teologa. Bohater spotu nie zapomina o swoich korzeniach i zabiera widzów w podróż do Piwnicy Kulturalnej prowadzonej przez Stowarzyszenie AB-BA. Wszyscy zainteresowani mogą nauczyć się tam podstaw języka naszych sąsiadów. Dowiedzą się przy tym, jak ważne jest roztaczanie opieki nad mniejszościami narodowymi i etnicznymi, które w dobie globalizacji tracą na znaczeniu. Dla niego i innych aktywistów pojęcie „małej ojczyzny" nie jest wyświechtanym frazesem, a hasłem na poważnie branym do serca. 

Szanując przyrodę 

– Ważne jest dla mnie, żeby korzystać z materiałów z odzysku – mówi o swojej pracy Henryk Domaradzki, 80-letni działacz z lokalnego stowarzyszenia w lubuskim Bieniowie. Aktywista wylicza, że dał drugie życie snopkowi trzciny ściętej na okolicznych mokradłach, zużytej taśmie przemysłowej z fabryki i deskom z transportowych skrzynek. Zrobił to, aby upiększyć teren i zbudować przyrodniczo-leśną ścieżkę Dolina Szyszyny. Przemarsz wytyczonym szlakiem trwa dwie godziny, podczas których spacerowicze w różnym wieku dowiedzą się wiele o otaczającej ich florze i faunie. Po drodze zobaczą nie tylko tablice informacyjne, ale też karmniki i paśniki dla zwierząt. Domaradzki chce, aby grupy szkolne i dorośli odwiedzający nauczyli się szacunku do przyrody i tego, że nic w niej nie ginie, tylko zmienia swoje miejsce. I choćby z tego powodu warto zainteresować się recyklingiem, ponownie wykorzystując na pierwszy rzut oka niepotrzebne materiały.

Ostatnie pokolenie, które może coś zmienić 

Proekologiczne wartości stoją także za ogólnokrajowym ruchem, którego niepisaną patronką jest szwedzka aktywistka Greta Thunberg. Uczniowie szkół podstawowych i liceów z całej Polski regularnie wychodzą na ulice, żeby sprzeciwić się negatywnym skutkom kryzysu klimatycznego. To ich pokolenie będzie żyło w świecie zdominowanym przez globalne ocieplenie, wobec czego nie pozostają obojętni. – Walczymy o naszą przyszłość, o to, abyśmy mogli normalnie założyć rodziny i myśleć o karierze. Chcemy pokazać, że też mamy głos – usłyszymy w krótkiej prezentacji Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Protesty, pikiety i hapenningi są trzonem działalności jego członków, ale oprócz tego regularnie organizują debaty, spotkania z ekspertami i udzielają się w mediach społecznościowych. Zamierzają tym samym uświadomić jak najszerszą grupę ludzi, że nie należy bagatelizować tego, co się dzieje z naszą planetą. 

Radość na trzech kołach 

Z ubiegłorocznego raportu „Szlachetnej Paczki" wynika, że aż 25% starszych ludzi żyje w pojedynkę, a 30% seniorów, którzy skończyli 80 lat, nie utrzymują bliskich relacji z kimkolwiek. Alarmujące statystyki przekonały działaczy z Dolnego Śląska do tego, żeby wykorzystać swoją pasję i zaktywizować coraz samotniejsze pokolenie. – Był taki okres, kiedy swoich rowerów miałem już naprawdę kilka, a ciągle chciałem zrobić coś nowego z jednośladami – opowiada jeden z pomysłodawców Oleśnica Bajk Stajl. Pewnego dnia do jego warsztatu zapukał Staszek, który podsunął mu pomysł zbudowania pojazdu dostosowanego do potrzeb osób z ograniczeniami motorycznymi. Stworzona przez nich trzykołowa riksza może przewozić tych, którym mobilność nie umożliwia samodzielnego spacerowania. Jej pasażerowie wychodzą z domu, spotykają się z dawno niewidzianymi znajomymi i poznają okolicę. Oleśnica Bajk Stajl jest przez to pochwałą czasu spędzonego na świeżym powietrzu i zachętą do międzypokoleniowego porozumienia. 

Gry uliczne 

Hania Anioł lubi swoją okolicę – w krótkim filmiku przedstawia charakterystyczne dla Śląska familoki z czerwonymi okiennicami, hałdy węgla i stare, zielone drzewostany. W dziewczynce widać pasję krajoznawczą, ale jej serce najmocniej bije na boisku, gdzie regularnie trenuje ze swoim tatą i jego kolegami. Bohaterka spotu od lat należy do drużyny uczestniczącej w Ulicówce – lokalnym turnieju piłki nożnej. O nagrody ufundowane przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi Bełk rywalizują zespoły złożone z amatorów mieszkających przy poszczególnych ulicach. W zawodach nie chodzi jednak o zaciętą walkę do ostatniego gwizdka, ale o popularyzację sportu jako pasji i sąsiedzkiej integracji. Gdy piłkarze zdobywają gole, ich rodziny i przyjaciele gwarantują pokrzepiający doping. Ulicówka w tym roku odbyła się już po raz 11., a honorowy patronat nad imprezą objęło położone nieopodal miasto Czerwionka-Leszczyny.