Po 107 latach odnaleziono wrak statku Endurance. Sir Ernest Shackleton płynął nim na Antarktydę10.03.2022

Mensun Bound, dyrektor ekspedycji stojącej za odkryciem, nazywa znalezisko „kamieniem milowym w historii polarnictwa”. 

Endurance (po polsku: Wytrzymałość), ówcześnie będący najtrwalszym drewnianym statkiem, wypłynął z norweskiej miejscowości Sandefjord 110 lat temu – w 1912 roku. Dwa lata później 28-osobowa załoga pod przewodnictwem irlandzkiego podróżnika Ernesta Shackletona wyruszyła nim na długo zapowiadaną wyprawę transantarktyczną, chcąc przejść pieszo przez Antarktydę. Niestety, kilka miesięcy po rozpoczęciu rejsu zatrzymało ich zwalisko kry lodowej. Gdy jej coraz grubsza warstwa uszkodziła Endurance, grupa została zmuszona do ewakuacji z pokładu i posiłkowania się trzema szalupami ratunkowymi. Choć udało im się szczęśliwie dopłynąć do górzystej Wyspy Słoniowej, sam statek opadł na dno. 

Plany znalezienia pozostałości Endurance snuto już od dłuższego czasu. Spekulowano, że znajdują się one w tym samym miejscu – w Morzu Weddella i na głębokości ok. 3 tysięcy metrów. Kolejna próba zlokalizowania wraku stanowiła główny cel międzynarodowej ekspedycji Endurance22, w skład której wchodzili wykwalifikowani archeolodzy, naukowcy i filmowcy. Grupa ekspertów wyruszyła w poszukiwania ze stolicy RPA – Kapsztadu. Miała do dyspozycji nie tylko badawczo-logistyczny statek Agulhas II, ale przede wszystkim hybrydowe podwodne pojazdy Saab Sabertooth. Dzięki specjalistycznej aparaturze, doświadczeniu członków Endurance22 i archiwalnym zapiskom Franka Worsleya, kapitana Endurance, misja zakończyła się sukcesem 5 marca. Stało się w 100. rocznicę śmierci Shackletona. 

– To zdecydowanie najwspanialszy wrak drewnianego statku, jaki kiedykolwiek widziałem. Jest wyprostowany, wynurzony z dna morskiego, nienaruszony i świetnie zachowany. Widać nawet napis „Endurance” biegnący wzdłuż rufy, bezpośrednio pod relingiem. To kamień milowy w historii polarnictwa – nie kryje zadowolenia kierownik Endurance22, Mensun Bound. Brytyjczyk chce, żeby udokumentowane znalezisko nie było jedynie kolejnym wpisem do archiwum, a zachętą dla następnych pokoleń do badania nieprzeniknionego dna oceanicznego. – Mamy nadzieję, że zainspirujemy młodych ludzi i przypomnimy im tym samym o duchu, odwadze i męstwie tych, którzy ponad 100 lat temu płynęli na Antarktydę – dodaje Bound. 

Wrak pozostanie w wodzie na mocy Układu Antarktycznego, którego postanowienia weszły w życie w 1961 roku. Będzie on traktowany jako pomnik o szczególnym znaczeniu historycznym, dzięki czemu jego struktura w kolejnych latach nie zostanie naruszona. Dokumentacja szczątków Endurance była tym samym prowadzona ze szczególną ostrożnością.