Powstał embrion będący hybrydą człowieka i małpy. To naukowy przełom czy etyczny upadek? 16.04.2021

Tworzenie sztucznych chimer, czyli organizmów z komórek różniących się genetycznie, może zrewolucjonizować współczesną medycynę, ale niesie za sobą wiele wątpliwości moralnych. 

Kilka dni temu zespół naukowców kierowany przez prof. Juana Carlosa Izpisua Belmonte z amerykańskiego Salk Institute podzielił się na łamach periodyku „Cell” wynikami swojego najnowszego eksperymentu. Specjaliści z powodzeniem wstrzyknęli ludzkie komórki macierzyste (takie, które mogą budować różne tkanki) do embrionów małp z rodzaju makaków. To pierwszy raz, gdy operacja dokonana na różnych gatunkach naczelnych zakończyła się sukcesem, czyli szybką integracją różnych jednostek. Po dwudziestu dniach, gdy w laboratorium pozostały jedynie trzy żyjące zarodki, przerwano próbę. 

Eksperci wierzą, że projekt może otworzyć drogę do dalszej rewolucji w medycynie. Tworzenie sztucznych chimer, czyli organizmów z komórek różniących się genetycznie, może rozwiązać palący problem niedoboru organów potrzebnych do nagłych przeszczepów. Co więcej, mówi się, że wsparłoby to postęp badań biochemicznych dotyczących tego, jak rozwija się człowiek na wczesnych etapach życia lub w jaki sposób dochodzi do progresji poszczególnych chorób. 

Inicjatywa Izpisua Belmonte ucieszyła wielu naukowców, ale niektórzy zaczęli zastanawiać się nad jej etycznym i moralnym aspektem. Dyskusja, czy jako ludzie powinniśmy zajmować się modyfikacjami genetycznymi, nie ustaje wraz z rozwojem techniki, tylko wkracza na kolejne pola. – Autorzy badania twierdzą, że chimery dają nam nowe możliwości, bo przeprowadzanie określonych typów eksperymentów na ludziach jest zakazane. To, czy te embriony są ludźmi, jest jednak otwartą kwestią – mówi w rozmowie z BBC dr Anna Smajdor z University of East Anglia's Norwich Medical School.

Dla prof. Juliana Savulescu, dyrektora Oxford Uehiro Centre for Practical Ethics, próba jest swoistą puszką Pandory. – Zanim zwierzęta będą w taki sposób wykorzystane przez człowieka, musimy znaleźć nowy sposób na ich zrozumienie. Należy odpowiednio oceniać ich zdolności fizyczne i umysłowe – ocenia. Ich słowom wtórują ci, którzy przeciwstawiają się szowinizmu gatunkowemu i uważają, że nawet najbardziej doświadczeni eksperci nie powinni mieć takich możliwości.