Powstała najdokładniejsza w historii mapa ciemnej materii 28.05.2021

W ramach projektu Dark Energy Survey nocne niebo sfotografowano specjalistyczną kamerą o rozdzielczości 570 megapikseli. 

Ciemna materia, czyli taka, która nie emituje promieniowania elektromagnetycznego, a jej istnienie zdradzają jedynie wywierane przez nią efekty grawitacyjne, od lat stanowi przedmiot badań licznych kosmologów i astrofizyków. Wraz z ciemną energią, czyli hipotetyczną formą wypełniającą całą przestrzeń i wywierającą na nią ujemne ciśnienie, konstytuuje około 95% bilansu masy-energii Wszechświata. Projekt Dark Energy Survey, który tworzą specjaliści z całego świata, przygląda się obu tym zjawiskom, żeby precyzyjniej opisać sposób, w jaki formują się galaktyki. Badacze weryfikują tym samym fundamentalną naturę energii, przestrzeni i czasu. 

Najnowszy rezultat prac DES to najdokładniejsza w historii mapa ciemnej materii. Pokazuje ona, jak ta rozprzestrzenia się po Wszechświecie. Czarne plamy symbolizują na niej pustki, gdzie prawa fizyki mogą być zupełnie inne, a jasne – miejsca, w których skoncentrowana jest materia. To właśnie w ich centralnych punktach znajdują się galaktyki. Mapa została wykonana za pomocą jednej z najpotężniejszych kamer cyfrowych na świecie. Dark Energy Camera, którą postawiono na teleskopie Victor M. Blanco w chilijskim Cerro Tololo Inter-American Observatory, ma rozdzielczość sięgającą 570 megapikseli. Dzięki niej udało się przeanalizować 100 milionów galaktyk – zarówno tych pobliskich, jak i oddalonych o miliardy lat świetlnych. 

Astronomowie podkreślają, że nie spodziewali się tego, jakie wnioski wypłyną z analizy gotowej mapy. Dotychczas wiedzę o rozkładzie ciemnej materii, który zdarzył się 350 tysięcy lat po Wielkim Wybuchu, czerpali z danych Plancka, czyli satelity Europejskiej Agencji Kosmicznej. Z nowych rozważań wynika, że proces ten zachodzi w nieco inny, bardziej równomierny sposób. Prof. Carlos Frenk z Durham University ocenia, że może być to początek zmiany paradygmatu myślenia o kosmosie. – Być może odkryliśmy coś naprawdę fundamentalnego na temat struktury Wszechświata. Obecne teorie opierają się na filarach zbudowanych z piasku. To, co przypuszczalnie obserwujemy, jest upadkiem jednego z nich – tłumaczy. 

Ze szczegółowym omówieniem prac uczestników Dark Energy Survey można zapoznać się na oficjalnej stronie internetowej projektu.