Urbex w kosmodromie. Para ukraińskich dokumentalistów odwiedziła Bajkonur27.04.2021

Realizując film, badacz Dmytro Gromov i operator kamery Angel Angelov sporo zaryzykowali – gdyby zostali przyłapani przez wojskowych, trafiliby do więzienia. 

W czerwcu 1955 roku, po kilku miesiącach wytężonych prac konstrukcyjnych, w południowym Kazachstanie nieopodal wsi Töretam oddano do użytku kosmodrom Bajkonur. Najstarszy i największy na świecie obiekt tego typu zaczął funkcjonować dwa lata później, kiedy wystrzelono stamtąd rakietowy pocisk balistyczny R-7. Od tamtej pory radzieckie centrum lotów kosmicznych obsługuje coraz to nowsze typy sond oraz statków. Z Bajkonuru startowali m.in. Jurij Gagarin, Mirosław Hermaszewski, a także Walentina Tiereszkowa – pierwsza kobieta w przestrzeni pozaziemskiej. 

Wokół Bajkonuru, który został nieprzypadkowo zlokalizowany z dala od cywilizacji, urosło wiele mitów. Kosmodrom był przez dłuższy czas niedostępny dla zwiedzających i dopiero niedawno zaczęto organizować tam zorganizowane wycieczki. Przez większą część roku pozostaje jednak zamknięty, czego pilnują wykwalifikowani rosyjscy wojskowi. Nowy dokument badacza Dmytro Gromova i operatora kamery Angela Angelova to odważna próba odarcia enigmatycznych przestrzeni z tajemnic. 

Autorzy Breaking into Baikonur podjęli niemałe ryzyko i wyruszyli w niebezpieczną wyprawę. Musieli przemierzyć 50 kilometrów niegościnnych terenów pustynnych, żeby nielegalnie wejść do strzeżonych hangarów kosmodromu. Nie robili tego bez powodu – chcieli obserwować i udokumentować start jednej z rakiet Sojuz. Stawka za realizację filmu była jednak wysoka – gdyby zostali wykryci przez ochroniarzy, trafiliby do więzienia. Produkcja Gromova i Angelova jawi się zatem nie tylko jako opowieść o kazachskim centrum lotów kosmicznych, ale i prowokujący dokument dotyczący etycznych granic tworzenia sztuki. 

Breaking into Baikonur, z którego pierwszym zwiastunem można zapoznać się poniżej, krąży teraz w obiegu festiwalowym. Jego międzynarodowa premiera odbędzie się na łotewskim Riga Artdcofest, którego wirtualna odsłona potrwa od 28 kwietnia do 3 maja. Wysoce prawdopodobne, że dokument trafi do programu któregoś z letnich polskich wydarzeń.