Ziemia coraz szybciej kręci się wokół własnej osi 07.01.2021

Jeśli zaobserwowana przez ultraczułe zegary atomowe tendencja nie ulegnie zmianie, eksperci będą zmuszeni odjąć jedną sekundę przestępną. 

W drugiej połowie XIX wieku Isaac Newton napisał pracę Podstawy matematyczne filozofii przyrody, w której postawił tezę, że ruch obrotowy ziemi nie Ziemi nie jest stały i jednostajny. Niewielu starało się podważyć zasadność jego sądu, jednak dopiero w latach 50., gdy skonstruowano pierwsze zegary atomowe, udało się go uargumentować. Pomiary potwierdziły przypuszczenia angielskiego matematyka i fizyka: planeta zmienia swoją prędkość obrotową. Choć fluktuacje są nieznaczne, w 1972 roku wprowadzono pojęcie sekundy przestępnej (zwanej także skokową). Ustanowiono ją po to, żeby zsynchronizować uniwersalny czas koordynowany (tzw. UTC) ze średnim czasem słonecznym. Ostatni raz zrobiono to 31 grudnia 2016 roku – sylwester trwał wtedy o sekundę dłużej. 

Chociaż do tej pory konsekwentnie wykazywano, że Ziemia krąży wokół własnej osi coraz wolniej, 2020 i w tym wymiarze sprawił niespodziankę. Okazało się, że aż 28 dni trwało mniej niż regularną dobę, co zdarzyło się po raz pierwszy od 50 lat. Rekordzistą w tej kategorii został 19 lipca: różnica wyniosła aż 1,5 milisekundy. 

Naukowcy zastanawiają się nad tym, czy w takich okolicznościach najwłaściwsze byłoby odjęcie jednej sekundy przestępnej. Decyzja należałaby do precedensów – nigdy wcześniej w historii nie zdarzyła się taka sytuacja. Choć można by pomyśleć, że tego typu wahania są ciekawostką dla pasjonatów astronomii, niektórzy badacze sugerują, żeby nie lekceważyć rangi zagadnienia. Fluktuacje ruchu obrotowego Ziemi mogą być związane z postępującymi zmianami klimatycznymi. Mimo że zachodziły już wcześniej – choćby ze względu na procesy górotwórcze, spadanie meteorytów albo zmiany poziomów opadów śniegu – globalne ocieplenie doby antropocenu jest dla planety czymś nowym, czemu należy się uważnie przyglądać.