Po raz pierwszy w historii przeszczepiono człowiekowi serce świni11.01.2022

Dla 57-letniego pacjenta ryzykowny zabieg był jedyną szansą na uratowanie życia. 

Ksenotransplantacja (niekiedy nazywana także heterotransplantancją), czyli przeszczepienie narządu albo tkanki innego zwierzęcia do ciała człowieka, budzi wiele obaw i wątpliwości. Jej przeciwnicy zwracają uwagę na etyczny aspekt procesu, sugerując, że wszystkie gatunki poza ludzkim nie są w stanie wyrazić na niego zgody. Przeszkody tkwią też w jego skutecznej, nieinwazyjnej implementacji. Ryzyko tzw. odrzucenia danego organu mogącego doprowadzić do obronnych reakcji układu odpornościowego jest w tym przypadku znacznie podwyższone. W latach 80. głośno było choćby o przypadku Stephanie Fae Beauclai, znanej także jako Baby Fae. Niemowlęciu ze względu na nieuleczalną wrodzoną wadę przeszczepiono serce pawiana. Niestety, młoda pacjentka zmarła miesiąc później na skutek zapaści autoimmunologicznej. 

W przypadku operacji przeprowadzonej przez lekarzy z Centrum Medycznego Uniwersytetu w Maryland można jednak mówić o ogromnym sukcesie ksenotransplantologicznym. Zabieg był jedyną szansą na uratowanie życia 57-letniego Davida Bennetta. Lekarze nie zakwalifikowali go na listę oczekujących na przeszczep serca u człowieka. Pacjent nie mógł także otrzymać sztucznej pompy ze względu na postępującą arytmię. Jedynym rozwiązaniem, o którego zagrożeniach został uprzednio poinformowany, było umieszczenie narządu pobranego uprzednio z ciała świni. Bennett zdecydował, że podejmie ryzyko i weźmie udział w eksperymencie.

– Albo umrę, albo zgodzę się na przeszczep. Chcę żyć. Wiem, że to strzał w ciemno, ale nie mam innego wyboru – mówił dzień przed operacją. Oficjalną zgodę na cały zabieg musiała wyrazić wcześniej amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków. Ze względu na jego pionierski charakter musieli wykluczyć wszystkie inne opcje leczenia pacjenta. 

Serce pobrano od zmodyfikowanego osobnika świni, który został wyhodowany przez bioinżynieryjną firmę Revivicor. W jego kodzie genetycznym brakuje genu alfa-gal (galaktoza-alfa-1,3-galaktoza), który organizm ludzki może rozpoznawać jako zagrożenie. Narząd został umieszczony w specjalnym urządzeniu XVIVO Heart Box, dzięki czemu utrzymano go w nienaruszonym stanie. Sama procedura transplantacji trwała siedem godzin. Tuż po niej Bennett otrzymał specjalny, eksperymentalny lek wyprodukowany przez Kiniksa Pharmaceuticals, który ma tłumić obronne reakcje układu odpornościowego.

Operacja odbyła się w ubiegły piątek, ale dopiero teraz, gdy pacjent powoli wraca do zdrowia, kardiochirurdzy poinformowali o niej publicznie. Dr Bartley P. Griffith, dyrektor szpitala, który uczestniczył w przełomowym zabiegu, wierzy, że ich sukces utoruje drogę pozostałym śmiałkom z całego świata. Lekarz zwraca jednocześnie uwagę na to, że ksenotransplantologia stanowi odpowiedź na niedobór narządów do przeszczepu. – Nie ma wystarczającej liczby ludzkich serc, aby zagwarantować je wszystkim czekającym biorcom – tłumaczy. Za jego słowami stoją konkretne liczby. W samych Stanach Zjednoczonych codziennie umiera 17 osób, które w porę nie otrzymały nowego organu.

Ze szczegółami dotyczącymi procedur zastosowanych przez Centrum Medyczne Uniwersytetu w Maryland można zapoznać się na ich oficjalnej stronie internetowej.