7 filmowych kadrów, które stały się memami26.10.2020

Stopklatki z filmów – jeden z najbardziej wdzięcznych materiałów dla twórców memów. Niektóre z nich zyskały tak dużą popularność, że stały się osobnym bytem, często bardziej rozpoznawalnym od filmu, z którego pochodzą. Przypominamy filmowe kadry, które dzięki memom przypadkowo stały się kultowe.

Skąd pochodzą te kadry? W większości przypadków są znane – ale nie ze zwiastunów czy plakatów. Można je za to pamiętać z charakterystycznych, chałupniczo tworzonych grafik z tekstami, których w internecie nie brakuje. Grafik kolportowanych wirusowo, w niebotycznie dużych ilościach. Chodzi oczywiście o formę, z którą potocznie kojarzy się memy (choć w teorii pojęcie to ma dużo szersze znaczenie). Formę, którą wielu wciąż traktuje jako pośledni nurt kultury – „niepoważną”, radosną twórczość bezimiennych autorów-amatorów. Ale to właśnie ona zdominowała masową wyobraźnię użytkowników sieci. I choć ma to swoje mroczne strony – bo memy stały się orężem politycznym oraz nośnikiem fake newsów – to często za ich pomocą niektórzy komentują rzeczywistość celniej niż niejeden felietonista.

Patrząc na zestawienia popularności, wydaje się, że jednym z najbardziej ciekawych i obfitych źródeł pochodzenia memów są kadry filmowe. Dlatego postanowiliśmy przeanalizować to zjawisko. Zwłaszcza że „drugie życie” stopklatek to ciekawa lekcja także z perspektywy filmografii. Które filmy okazały się memiczne? Z jakich scen pochodzą najpopularniejsze w sieci grafiki? Dlaczego to właśnie one okazały się tak wdzięczne dla internetowych twórców? Wzięliśmy na tapet 7 popularnych w internecie kadrów.

Smutny Pablo Escobar patrzy w pustkę (Narcos)

Dla wielu Kolumbijczyków to wciąż bohater – hojny darczyńca, ciepły ojciec, pozujący na sojusznika biednych multimilioner. Z kolei dla spragnionych wrażeń – atrakcja turystyczna Medellín. Ale to przede wszystkim jeden z najbardziej znanych przestępców – okrutny i bezwzględny „król kokainy”, morderca, zleceniodawca zamachów terrorystycznych. Ekranizacje potyczek Pabla Escobara i innych przedstawicieli karteli to świetny przykład tego, jak popkultura dziś czerpie z kryminalnych biografii. Takim przykładem jest Narcos – wielki hit Netfliksa, który de facto zainspirował powstanie wielu innych serii o życiu bossów karteli narkotykowych. Nie dziwi więc, że kadry z filmowym Escobarem kolportowane są w sieci w formie żartobliwych komentarzy. Ten najbardziej znany, „Sad Pablo” – który co jakiś czas jest odświeżany w różnych kontekstach – to kolaż trzech ujęć z 2. sezonu Narcos (w Escobara wciela się tu Wagner Moura). Przedstawiają one głównego bohatera, który ze zrezygnowaniem patrzy przed siebie. Mem pojawił się w 2016 r. na stronie MemeGenerator, chwilę po premierze 2. sezonu serialu. I w ciągu półtora roku zainspirował powstanie ok. 1000 różnych wersji tej grafiki.

Choć fani serialu z pewnością kojarzą „smutek Pabla” ze stratami, które ten ponosił w starciu z kartelem Los Pepes, komiczne spotęgowanie melancholijnych spojrzeń na zdjęciach stało się na tyle wymowne, że trafiło i do tych, którzy nie oglądali Narcos. Czego tyczą się hasła, które wypisują twórcy memów na tych kadrach? Jak można się domyśleć – nudy, wyczekiwania, opieszałości i oczywiście przygnębienia. 

Rickyism (Trailer Park Boys)

12-sezonowa kanadyjska seria znana pod polskim tytułem jako Chłopaki z baraków to mockument opowiadający historie trzech przyjaciół z dzieciństwa parających się drobną przestępczością. Ich perypetie nie tylko doczekały się tysięcy fanów na całym świecie. Okazały się także cenne dla kultury obrazkowej. Rzut oka na charakteryzację głównych bohaterów wyjaśnia ten fenomen. Postaci prezentują się tak, że memami mogłyby się stać setki ujęć z nimi w roli głównej. I to się w zasadzie wydarzyło, bo grafik z kadrami pochodzącymi z tej produkcji można w sieci znaleźć multum. Doczekały się nawet swoich odłamów. Jednym z nich jest tzw. „rickyism”. To termin związany z Rickym, czyli jednym z głównych bohaterów serialu, który słynie z używania wyrazów w mylnym znaczeniu. Memy z tą postacią mówią językiem nawiązującym do mowy Ricky’ego – zjawisko to doczekało się m.in. fanpejdża na Facebooku, który liczy ponad 670 tys. lajków.

Skonfundowany Travolta (Pulp Fiction)

Gangster Vincent Vega ma za zadanie zaopiekować się żoną swojego szefa – Marsellusa Wallace’a. Gdy przyjeżdża po nią do jej domu, zastaje kartkę w drzwiach. Pozostawiona informacja jest zachętą, aby wszedł do środka. Vincert otwiera więc drzwi i rozgląda się po salonie. Z głośników rozlega się głos. „Vincent, jestem przy domofonie”. „Gdzie jest domofon?” – pyta, zmieszany obracając głowę na boki i gestykulując.

Choć ta scena z „Pulp Fiction” na pewno nie należy do najsłynniejszych, pod koniec 2012 r. jeden z użytkowników serwisu Imgur stworzył z niej GIF-a. 3 lata później internet na jej punkcie oszalał. W 2015 r. sieć zalały setki krótkich wideo, na których Vega, grany oczywiście przez Johna Travoltę, pojawia się w różnych sceneriach. „Doklejony” aktor wyrażał więc konsternację na dworcach autobusowych, w poczekalniach u lekarza, a nawet w kolejce przed kultowym berlińskim klubem techno Berghain. Mało tego, stał się nawet bohaterem teledysku „Take On Me” grupy a-ha. 

Można by rzec, że dzięki mocy kultury memów to mało charakterystyczne ujęcie w pewnym momencie stało się bardziej popularne od kultowej, świetnie zagranej sceny tańca Mii z Vincentem w oldschoolowej restauracji.

Konspiracyjny Keanu (Wspaniała przygoda Billa i Teda)

Pisząc o tym kadrze z amerykańskiej komedii Stephena Hereka z 1989 r., wypada wspomnieć, że stanowi on tylko jakiś procent dokonań Keanu Reevesa na „memowej scenie”. Aktor znany jest także z grafik „Sad Keanu”, na których siedzi przygnębiony na ławce, a niemałą popularnością cieszą się też stopklatki z jego twarzą pochodzące z serii John Wick. Memowa sława amerykańskiego celebryty to z pewnością także jeden z czynników generujących szum wokół długo wyczekiwanej gry Cyberpunk 2077, której Reeves użyczył wizerunku. 

Niemniej jednak to lekko obłąkany grymas ze Wspaniałej przygody Billa i Teda jest jednym z pierwszych popularnych w sieci obrazków z Keanu. Od dawna pełni także funkcję głównego szablonu na stronach z generatorami memów. Duży w tym udział miał nowojorski Vulture Blog, który w 2008 r. opublikował „Kompletny przewodnik po ekspresjach twarzy Keanu Reevesa”, gdzie znalazło się właśnie rzeczone zdjęcie. 

Sama scena, z której pochodzi stopklatka z młodym Keanu, to moment w filmie, gdy postać Teda odgrywana przez Reevesa ucieka przed średniowiecznymi rycerzami (fabuła filmu opowiada o nastolatkach, którzy, chcąc jak najlepiej przygotować się do egzaminu z historii, podróżują w czasie). Jak nazwa mema wskazuje, umieszczane na tym kadrze podpisy najczęściej w lapidarny sposób wyśmiewają wymyślone absurdalne teorie spiskowe.

Roll Safe (#Hood Documentary)

Mężczyzna puka się w czoło z szelmowskim uśmiechem. Nad jego czołem i pod brodą znajduje się tekst. Na przykład: „Nie możesz dostać jedynki, jeśli nie pójdziesz na sprawdzian”. Albo: „Nie możesz popełnić błędów, jeśli nie ma cię w pracy”. To przykłady mutacji bardzo popularnej w sieci grafiki. Zawsze opierają się na podobnym schemacie – wyśmiewają wszelkie „genialne” strategie na sprytne obejście problemów. Z pewnością duża grupa użytkowników kojarzy mężczyznę z tego mema, choć internetowy serial-mockument #Hood Documentary, z którego pochodzi zdjęcie, nie jest w Polsce szerzej znany. Można obejrzeć go na YouTubie – słynna memiczna mina i gest należy do niejakiego R.S. (Roll Safe), w którego wciela się Kayode Ewumi, brytyjski aktor i pisarz (twórca serii). Fabuła przedstawia losy bohatera krążącego po ulicach Londynu, który stara się przekonać ludzi, że będzie wkrótce znanym grime’owym MC albo wielkim aktorem. 

Produkcja zyskała popularność w Wielkiej Brytanii po tym, jak m.in. Skepta przyznał, że jest jej wielkim fanem. 

You Don’t Say? (Pocałunek wampira)

Choć Nicolas Cage pod względem memowej popularności wyprzedziłby na tej liście nawet Keanu Reevesa, jest przede wszystkim wybitnym aktorem, o czym pisaliśmy niedawno na łamach Papaya.Rocks. Nie zmienia to jednak faktu, że najbardziej znany z memów kadr z Pocałunku wampira – specyficznej czarnej komedii – w którym Cage uśmiecha się z obłąkaniem, już sam w sobie wywołuje mimowolny śmiech. Scena pochodzi z fragmentu filmu, w którym grany przez aktora Peter Loew – pracownik agencji wydawniczej, usilnie wierzący, że przeistacza się w wampira – opowiada z obłędem o trudach pracy przyszłej pracowniczce. Ujęcie doczekało się także wersji komiksowej i zazwyczaj wykorzystywane jest do szyderczych reakcji na oczywiste stwierdzenia.

Algebra (Senhora de Destino)

Cztery grafiki z kobietą w blond włosach okraszone wzorem na objętość ostrosłupa i innymi działaniami matematycznymi. To kolejny popularny mem z niepopularną w naszej części świata osobą. Jest nią brazylijska aktorka Renata Sorrah. Ujęcia z jej twarzą przeważnie symbolizują skonfundowanie, zagubienie lub po prostu próby dokonania skomplikowanych obliczeń. Pochodzą z telenoweli Senhora de Destino, a konkretnie ze sceny, w której Nazaré Tedesco – postać grana przez Sorrah – znajduje się w więzieniu i słyszy w myślach głosy. Jak stała się memem? Rola przyniosła aktorce największą sławę w Brazylii, a Tedesco stała się jednym z najbardziej rozpoznawalnych czarnych charakterów wśród brazylijskich telenowel.