Decyzja należy do ciebie. Najtrudniejsze wybory etyczne w historii gier23.02.2021

Dobre, wciągające pod względem fabularnym gry potrafią postawić przed nami lustro. I nie zawsze nam się spodoba, co tam zobaczymy. Oczywiście bywa i tak, że producenci gier idą po linii najmniejszego oporu i posuwają się do zwyczajnych emocjonalnych szantaży, ale ci najlepsi umieją zagrać na odpowiednich strunach i poruszyć graczy do głębi. Postawieni przed wyborami, które oferuje nam ogrywany tytuł, często w pełni zanurzeni w snutą na ekranie opowieść, zdarza się, że przeżywamy podjętą decyzję całymi dniami. A może mogliśmy postąpić inaczej? Lepiej? Oto najtrudniejsze moralne dylematy, które napotkaliśmy w grach.

Uwaga: tekst zawiera spoilery

Spec Ops: The Line (2012)

Niedoceniana gra traktująca o tajnej misji wojskowej na terenie zniszczonego przez burzę piaskową Dubaju co i rusz rzuca graczowi pod nogi trudne wybory. Co prawda często są one umyślnie pozorne, bo Spec Ops: The Line dociska nas tak długo, aż zrobimy to, czego się od nas oczekuje, ale jest w tym metoda. Gra ma bowiem uwypuklać niemożność ucieczki od wojennego koszmaru, zachowania czystego konta i szlachetnego serca. Bodaj najmocniejsza scena gry to konieczność wykorzystania białego fosforu i spacer pośród trupów ludności cywilnej.

Heavy Rain (2010)

Kultowa już gra Davida Cage’a polega w dużej mierze na podejmowaniu coraz to nowych decyzji, z których każda mniej lub bardziej kształtuje fabułę, ale nie tylko o jej rozwój i ewentualny happy end tutaj chodzi. Cage zmusza bowiem Ethana, głównego bohatera Heavy Rain, którego syn zostaje porwany przez seryjnego mordercę, do przewartościowania wszystkiego, na czym stoi jego świat. Jednym z zadań, jakie przed nim stawia, jest zamordowanie mężczyzny, ojca dwójki dzieci (i dealera narkotykowego), za co oferuje kolejną wskazówkę, która ma zbliżyć go do syna.

Mass Effect 3 (2012)

Oryginalna trylogia Mass Effect oferuje na przestrzeni całej kampanii różnorakie ścieżki dialogowe i fabularne. Od poszczególnych rozgałęzień historii zależą i rzeczy drobne, i nasze romanse, i losy całych cywilizacji. Trzecia część gry przynosi szczególnie pamiętny wybór i nie chodzi mi o ten finałowy. Od jednego przycisku zależy bowiem, czy pozwolimy na unicestwienie rasy mogącej przydać nam się na froncie, czy raczej tej dobrodusznej. Nie ma tutaj właściwego wyboru, bo każdy sprowadza się do tego, że z galaktyki nagle znikną miliony żywych istnień.

Far Cry (2004-)

Chodzi o praktycznie całą serię, bo chyba każda część daje graczowi wybór zakończenia i zawsze jest to rzecz i kłopotliwa, i podchwytliwa. Druga odsłona popularnej serii zmusza nas do wyboru frakcji, do której przystąpimy, a każda z nich to zwyczajni złodzieje i mordercy kryjący się za politycznymi ideałami. Finał trzeciej nie zna happy endu, bo, zwyczajnie, jesteśmy już tak skażeni przelaną krwią, że nie ma dla nas powrotu do normalności. Zakończenie czwartej udowadnia nam, że bez różnicy, do kogo przystaniemy, wyzwolony lud czeka tyrania. I tak dalej…

This War of Mine (2014)

Jak rzadko, graczowi przypisano rolę nie bohatera dziarsko prącego na wroga z karabinem, ale cywila usiłującego przeżyć w ekstremalnych warunkach, w mieście zniszczonym wojną, zresztą wymodelowanym po oblężonym Sarajewie. Dostępne scenariusze przedstawiają dzieje ludzi postawionych pod ścianą i zmuszonych do podejmowania decyzji, od których zależeć będą nie tylko ich losy, ale życie zarówno bliskich, jak i nieznajomych. Innymi słowy, pytanie zadane graczowi brzmi: czy jesteś gotowy zrezygnować z człowieczeństwa, żeby ocalić siebie?

L.A. Noire (2011)

Policyjny śledczy Cole Phelps nieustannie staje przed trudnymi wyborami, ale sprawa morderstwa, zarchiwizowana jako Złoty Motyl, jest szczególnie paskudna. A to dlatego, że o zabójstwo podejrzani są mąż ofiary, szanowany członek miejskiej społeczności, oraz odrażający typek, pedofil. Poszlaki wskazują na tego drugiego, nasz szef tylko czeka, żebyśmy go przyskrzynili, czyli sprawiedliwości stanie się zadość, prawda? Otóż nie, bo wydaje się, że nie zrobił tego żaden z podejrzanych, a ciśnienie na zamknięcie sprawy popycha nas do decyzji.

Gears 5 (2019)

Flagowa seria Microsoftu nie słynie ze specjalnie trudnych dylematów, bo zwykle łapiemy za spluwę i granaty i robimy porządek z najeźdźcami, ale najnowsza część serii tuż przed ostatnim aktem każe nam wybrać, kogo ocalić, a kogo skazać na śmierć. I nie ma tutaj żadnego dobrego wyboru, tylko zły. Będziemy musieli z nim żyć aż do gorzkiego zakończenia. Twórcy nie ujawnili jeszcze, który scenariusz będzie kanoniczny i kto faktycznie przetrwał atak królowej roju, lecz pewne jest jedno: kolejną kampanię Trybiki Wojny rozpoczną w nieco uszczuplonym składzie.

Resident Evil 7: Biohazard (2017)

Dość niespodziewanie stajemy przed wyborem, kogo chcemy wyleczyć przy pomocy specjalnego serum: żonę głównego bohatera, po którą Ethan przybył na bagna Luizjany, lecz która, oszalała z powodu infekcji, zdążyła odciąć mu dłoń; czy Zoe, towarzyszkę, która rzeczoną dłoń odratowała i była nam przyjaciółką od samego początku? I mimo że istnieje tutaj nieco lepszy wybór, o jego trafności przekonamy się dopiero później. Sam moment podjęcia decyzji jest niespodziewanie rozdzierający emocjonalnie jak na serię gier o (przynajmniej do tego momentu) strzelaniu do zombie.

Life Is Strange (2015)

Życie faktycznie jest dziwne, co twórcy rzeczonej gry udowadniają na każdym kroku. Z uwagi na swoją specyfikę, Life Is Strange, gra narracyjna, mnoży kolejne wybory, ale żaden z nich nie zdoła przygotować nas na ten ostatni. Decydujemy wtedy o losach miasteczka oraz naszej drogiej, najlepszej na świecie przyjaciółki. I choćbyśmy stanęli na głowie, nie uratujemy wszystkich. Niby wybór wydaje się prosty, życie jednej za życie tysięcy, ale przecież tak nie jest, prawda? Podobnie pogrywały z graczem także Fable II oraz Fallout: New Vegas. Istne ciosy poniżej pasa.

Batman: The Enemy Within (2017)

Akurat pozycji od Telltale można by było wymienić tutaj więcej (kto pamięta burzliwe losy Lee z pamiętnego The Walking Dead, ten wie, o czym mowa), ale patrząc na całą popkulturową mitologię Batmana, którą ten obrósł przez prawie sto już lat, nie sposób nie docenić pewnego wyboru z rzeczonej gry. Trzeba nam było bowiem zdecydować, czy porzucimy pelerynę nietoperza na zawsze, czy wybierzemy jednak przyjaźń Alfreda, zmartwionego, że przykładamy rękę do nakręcającej się spirali przemocy. Wbrew pozorom, nie jest to wcale trywialny wybór.