Zabawa z czasem, przestrzenią i prawami fizyki. 7 wymagających gier, które zakrzywiają rzeczywistość14.04.2022

Wyobraźnia nie zna granic – to sztampowe hasło przyświeca wielu osobom, ale twórcy gier mogą zrobić z niego szczególnie duży pożytek, przelewając na ekrany konsol i komputerów swoje często pozornie absurdalne odrealnione wizje. Brak grawitacji? Czas jako jedna ze zmiennych, którą można dowolnie manipulować? Możliwość klonowania i przenoszenia swojej świadomości? Wybraliśmy gry, które nie tyle zabiorą nas do innego świata, co pozwolą spojrzeć inaczej na ten, który dobrze znamy.

Control (2019)

Zaczynamy od mocnego uderzenia, bo Control to spektakularny blockbuster, który z wielu niedopowiedzeń – na temat natury i charakteru świata przedstawionego, rządzących nim zasad, a także i życiorysu oraz motywacji głównej bohaterki – uczynił zaletę. Gra, gdzie zmagamy się z niewytłumaczalną siłą zdolną przeinaczyć rzeczywistość, umyślnie bawi się z naszymi zdolnościami percepcyjnymi. I choć z czasem Jesse nabywa kolejne moce bazujące na telekinezie oraz manipulacji czasem, ani przez chwilę nie ma się poczucia sprawowania pełnej władzy nad materią. Udało się tutaj oddać trud obcowania z niewytłumaczalną potęgą świata, który może i pozwala się naginać, ale nadal stawia opór. Zrozumieć Control jest jak zmierzyć się z tajemnicami Miasteczka Twin Peaks doprawionymi scenami akcji rodem z Incepcji.

Twelve Minutes (2021)

Mała, nieskomplikowana, acz oparta na frapującym koncepcie gra to niemalże samodzielne dziełko Luisa Antonio, który zdobywał szlify w Ubisofcie i Rockstarze. Zainspirowany pieczołowicie wykoncypowanymi thrillerami Hitchcocka, Finchera i Kubricka, Antonio oparł fabułę i mechanikę swojej gry na pomyśle pętli czasowej, która resetuje się po tytułowych dwunastu minutach.
Zadaniem bohatera gry, który, jak co dzień, przychodzi z pracy do domu, jest ocalenie siebie i żony przed niespodziewanym gościem o morderczych skłonnościach. Twelve Minutes to gra iście detektywistyczna, która oferuje nam co prawda nieskończone próby, ale każda kolejna domknięta pętla coraz bardziej miesza w głowie bezimiennemu mężczyźnie. Antonio udało się oddać narastającą rozpacz zagubionego męża, który, jeśli oczywiście gracz sobie tego zażyczy, będzie posuwał się do coraz bardziej nieprzewidywalnych i okrutnych rozwiązań.

Portal (2007)

Choć gra istnieje w tym samym uniwersum co kultowa seria Half-Life, nie jest to żadna strzelanka. Chodzi bowiem o rozwiązywanie zagadek, do czego jednak podchodzi się tutaj odrobinę niestandardowo. Głównym narzędziem Chell, bohaterki gry (oraz jej sequela), jest pistolet portalowy umożliwiający utworzenie swoistych bram pozwalających na przemieszczanie się między nimi. Tyle że owe portale zakrzywiają nie tylko przestrzeń, ale i niektóre zasady fizyki – trzeba więc nieźle pogłówkować, aby za ich pośrednictwem dotrzeć z punktu A do punktu B, rozgryzając działanie danego układu czy połączenia i znaleźć optymalne rozwiązanie. Zadaniem Chell jest ucieczka z kompleksu badawczego, co utrudniają nie tylko coraz trudniejsze łamigłówki, ale i docinki nadzorującej cały ten projekt sztucznej inteligencji.

The Swapper (2013)

Stosunkowo niepozorna gra platformowo-logiczna na pierwszy rzut oka nie wyrywa się przed szereg, ale jest tam pewien ciekawy zabieg, który zmienia optykę gracza. Otóż bohaterka eksplorująca kosmiczną placówkę badawczą dysponuje urządzeniem pozwalającym na klonowanie własnej osoby; sobowtóry są jej niezbędne, aby pokonać kolejne przeszkody, a świadomość kobiety wędruje z jednego klona do drugiego. I nie jest to wyłącznie efektowna sztuczka, ale element gęstej, obfitującej w ciekawe wolty fabuły, która każe zastanowić się nad tym, czym w ogóle jest ludzka tożsamość, jak mogą wyglądać nasze relacje z obcymi organizmami zupełnie inaczej postrzegającymi nie tylko świat, ale i koncepcje życia i śmierci. Na samym końcu gry stajemy przed wyborem, który zadecyduje o losie bohaterki. Nie będzie on jednak łatwy.

Superliminal (2019)

Sam punkt wyjścia sugeruje, że nie będzie to standardowa rozgrywka, a do rozwiązania piętrzących się zagadek nie wystarczy ani chłopski rozum, ani zdrowy rozsądek. Wyprodukowane przez zaledwie kilka osób Superliminal wykorzystuje iluzje optyczne, a prawa fizyki nie mają tutaj zastosowania. Rzecz dzieje się podczas programu badawczego nad snem i gracz musi, rozwiązując kolejne łamigłówki, wybudzić się i powrócić do rzeczywistości. Aby móc otworzyć kolejne drzwi, należy manipulować dostępnymi przedmiotami, przede wszystkim wykorzystując złudzenie zwane wymuszoną perspektywą. Innymi słowy, podnoszone przez gracza rzeczy zmieniają swój faktyczny rozmiar w zależności od tego, jak blisko czy daleko od nas się znajdują. Ważne są więc tutaj nawet i kąty spojrzenia, a fabuła gry, której clou zostaje ujawnione dopiero na samym końcu, opiera się, mówiąc ogólnie, na idei samopoznania i rozwoju.

Maquette (2021)

Na podobnej zasadzie działa także wydane przez Annapurna Interactive skromne Maquette. Tutaj również nasz sukces zależy od odpowiedniego żonglowania przedmiotami, których rozmiar możemy dowolnie zmieniać, tyle że służy nam do tego znajdująca się na środku pola gry, tytułowa makieta będąca odzwierciedleniem otaczającej nas scenografii. Malutkie, dołożone do niej rzeczy dopasowują się swoją skalą do świata nie do końca rzeczywistego, co umożliwia odblokowywanie kolejnych przejść i znajdowanie pamiątek po ukochanej. Gra jest niczym innym jak opowieścią o miłości, lecz pozbawionej hollywoodzkiego sentymentalizmu. Choć miejscami może wydawać się cukierkowy, to dojrzały tytuł przeznaczony dla dojrzałych graczy, który z czasem ujawnia również i mroczniejsze oblicze.

Quantum Break (2016)

Na koniec blockbuster, który eksperymentuje na dwóch płaszczyznach: narracyjnej i gameplayowej. Quantum Break jest połączeniem gry akcji oraz serialu telewizyjnego, i to całkiem dosłownie, bo rozgrywka przetykana jest długimi scenami aktorskimi, na których kształt mamy wpływ, podejmując po drodze różne decyzje. Jednemu i drugiemu nie brakuje jednak solidnego efekciarstwa. Główny bohater, Jack Ashmore, w wyniku nieudanej próby z maszyną czasu zdobywa umiejętność manipulacji rzeczywistością. Może na przykład poruszać się szybciej niż wrogowie albo zatrzymać czas na tyle długo, żeby zdezorientować przeciwnika. Nieprzypadkowe będą skojarzenia z omawianym powyżej Control. Obie gry wyprodukowała ta sama firma, Remedy Entertainment, która wcześniej kombinowała z mechaniką spowolnienia czasu przy swoim przeboju sprzed dwudziestu lat, Maksie Payne’ie.