Szybki binge. Seriale, które zobaczysz w jeden wieczór14.04.2022

Kolejne sezony, piętrzące się wątki i bohaterowie, odwlekanie końca – serialowa forma sprzyja przeciąganiu historii i wodzeniu widza za nos aż do znudzenia. Nie brakuje jednak twórców, którzy wychodzą z kompletnie odmiennego założenia i stawiają na oszczędność formy, starając się opowiedzieć serialową historię w 4, no może 5 godzin. Polecamy 10 miniseriali, których twórcy udowadniają, że mniej i krócej znaczy więcej. Obejrzycie je w jeden dłuższy wieczór.

 Jak nas widzą (2019)

Prawdziwa historia, która wydarzyła się w kwietniu 1989 r. Którejś nocy nowojorska policja otrzymuje zawiadomienie o nieprzytomnej kobiecie znalezionej w Central Parku. Kobietę zgwałcono, pobito, ledwo uszła z życiem. Na komisariat zgarnięto grupę czarnych nastolatków. Nie mieli z tym nic wspólnego, nikt nie widział ich w pobliżu miejsca zbrodni, nie znaleziono tam też żadnych śladów DNA należących do nich. Sprawa musiała jednak zostać zamknięta – groźbą i siłą policja zastraszyła chłopaków, zmanipulowała ich zeznaniami, po czym wszyscy zostali niesłusznie skazani. Po latach cała piątka została uniewinniona, ale nikt nie mógł zwrócić im straconego czasu i wynagrodzić upokorzenia. Historię tzw. piątki z Central Parku pokazuje miniserial Jak nas widzą wyreżyserowany przez Avę DuVernay dla Netfliksa. To mrożąca krew w żyłach opowieść o instytucjonalnej dyskryminacji rasowej i państwie, które jest w stanie zniszczyć życie obywatelowi.

Ogrodnicy (2021)

Kolejna historia z życia wzięta. W 2014 r. Susan i Christopher Edwardsowie zostali skazani za zabójstwo na 25 lat więzienia. Według policji mieli zamordować rodziców kobiety, a ich ciała zakopać w ogródku. Przez lata ukrywali ten fakt, budując dalsze życie na kłamstwie, w które sami uwierzyli. Małżeństwo zostało skazane i obecnie odsiaduje wyrok, problem w tym, że cały czas utrzymują, że ich zbrodnię można usprawiedliwić i, co za tym idzie, są niewinni. Serial kryminalny Eda Sinclaira i Willa Sharpe’a nie jest typową produkcją true crime, nie toczy się zgodnie z prawidłami gatunku, zamiast tego twórcy kreślą psychologicznie dopracowany i umiejętnie rozbudowywany z każdym odcinkiem portret ludzi beznadziejnie od siebie uzależnionych, którzy stają się zakładnikami fantazji na swój własny temat. To wielka zasługa Olivii Colman i Davida Thewlisa – aktorów w życiowej formie.

Na wodach północy (2021)

Adaptacja bestsellerowej, nominowanej do Nagrody Bookera powieści Iana McGuire’a, porównywanej do Jądra ciemności Conrada i Moby Dicka Melville’a. Jej akcja toczy się w 1859 r. Przemysł wielorybniczy chyli się ku upadkowi, na morze wypływają już tylko desperaci i degeneraci, którzy wezmą każdą fuchę. Załogę statku płynącego w kierunku Arktyki zasilają Patrick Sumner i Henry Drax. Pierwszy to angielski dżentelmen z wojenną traumą i rysą na życiorysie. Drugi – bezduszny harpunnik i typ cynicznego łajdaka, który nie cofnie się przed niczym. To spotkanie prowadzi do nieuchronnej konfrontacji, kryją się za tym oczywiście różnorakie historie i sensy. Na wodach północy to przygoda na krańcach świata, survival i kino kostiumowe w jednym, na jakimś głębszym poziomie to opowieść o skazanym na porażkę starciu człowieka z siłami przyrody, próba rozliczenia Brytyjczyków z imperialną przeszłością. Do tego dochodzi Colin Farrell w jednej ze swoich najlepszych ról.

Normalni ludzie (2020)

Literackich adaptacji ciąg dalszy – tym razem historia oparta na powieści Sally Rooney, również nominowanej do Bookera. Książka niepozorna i genialna, uznana za pierwszy ważny tytuł pokolenia milenialsów. Niepozorna, bo skupiona na tym, co dla ludzi bliskie i oczywiste. Genialna, bo oszczędnymi środkami trafiająca w sedno problemu: opowieść o ludziach przechodzących z młodzieńczości w dorosłość, nieumiejących się odnaleźć i porozumieć. To historia, jakich wiele: dziewczyna i chłopak, ona z klasy wyższej, on z klasowych nizin. Ich drogi się przecinają, parokrotnie schodzą i rozchodzą. Lenny’emu Abrahamsonowi, twórcy serialu, udało się jednak coś niezwykłego: zrobić ekranizację zaskakująco wierną książce – nie tylko jej literze, co autorskiej strategii Rooney i intencjom kryjącym się za jej oszczędnym stylem. Zwięzłe frazy, momenty pauzy i niedopowiedzeń znajdują swe odbicie w rolach Daisy Edgar-Jones i Paula Mescala – oboje są źródłem prawdziwego, wielkiego wzruszenia.

Olive Kitteridge (2014)

Gdyby Olive Kitteridge była filmem, Frances McDormand miałaby na koncie czwartego Oscara. Jak dla mnie czteroodcinkowy serial HBO pozostaje opus magnum w jej portfolio, właśnie tam najpełniej ujawnia swą wyjątkowość i talent. Historia znowu jest niepozorna, bez efektownych zwrotów: portret kobiety, kilka scenek z życia małżeńskiego i życia małego miasteczka w Nowej Anglii. O wyjątkowości serialu przesądzają dwa, może trzy elementy. Po pierwsze – bohaterka. Trudna do polubienia, raczej złośliwa i kłótliwa, do tego rozchwiana emocjonalnie, pełna żalu, pozamykana na innych ludzi. Po drugie – niezobowiązująca zwyczajność życia, małomiasteczkowa egzystencja, która toczy się w tle, co pozwala dopełnić główny wątek o szeroki wachlarz bohaterek i bohaterów pobocznych. Trzecia rzecz – stojąca za tym wszystkim opowieść o upływie czasu, o rozważaniu spraw, które zajmuje całe życie. Olive Kitteridge to rozpięta na ćwierć wieku kronika życia kobiety, życia małżeńskiego, amerykańskiej prowincji. Niby zwyczajne, a jednak niezwykłe.

Sceny z życia małżeńskiego (2021)

Za pierwowzór przeboju HBO posłużył serial Sceny z życia małżeńskiego Ingmara Bergmana z 1973 r. Najogólniej rzecz ujmując, to historia małżeństwa i studium jego rozpadu, opowieść o parze z pozoru idealnej, która nie jest razem szczęśliwa. Niektóre źródła podają, że pierwowzór był ważną inspiracją dla Richarda Linklatera (Przed wschodem słońca) i Noaha Baumbacha (Historia małżeńska), którzy, tak jak kiedyś Bergman, oparli ciężar historii na dialogach. Nowe Sceny życia małżeńskiego to bardzo wierny remake, w którym intymna relacja dwojga ludzi tworzy spektakl będący wartością samą w sobie. Pięć odcinków odwołuje się wprost do całego spektrum emocji, które towarzyszy związku na ostatniej prostej: są tu ekstrema, sytuacje graniczne, ataki złości i paniki złożone z ludzkich głosów. Ten chwyt działa dzięki aktorom: Jessice Chastain i Oscarowi Isaakowi, którzy za pomocą rozmów tworzą kameralną, gęstniejącą atmosferę.

Czarnobyl (2019)

Wybuch, skażenie promienne, chmura radioaktywna wędrująca po całej Europie. 33 lata po katastrofie w Czarnobylu Craig Mazin i Johan Renck przypominają te wydarzenia i wskazują na potencjalnych winowajców – ludzi, których arogancja i lekkomyślność pociągnęły za sobą tragiczne skutki. Twórcy serialu nie twierdzą, że pokazują historię prawdziwą i zgodną w stu procentach z faktami [o rozbieżnościach pomiędzy scenariuszem a historią pisaliśmy TU], nie tworzą rzetelnego sprawozdania czy kroniki historycznej. Na potrzeby produkcji odwołali się do sprawdzonej konwencji dreszczowca, podkręcając grozę i napięcie. To sprawia, że Czarnobyl uderza w tony znacznie bardziej uniwersalne niż można się było spodziewać, stanowi ostrzeżenie przed spowodowaną przez człowieka katastrofą. Na pierwszym planie wystąpili Stellan Skarsgård i Emily Watson, których kariery zaczęły się przed laty od wspólnego występu w Przełamując fale Larsa von Triera. Historia lubi się powtarzać, trzeba mieć jednak nadzieję, że ta czarnobylska drugi raz się nie wydarzy.

Empire Falls (2005)

Nagrodzona Pulitzerem powieść Upadek Empire Falls Richarda Russo przenosi czytelnika w świat małomiasteczkowego życia na północy Stanów Zjednoczonych. Główny bohater, Miles Roby, prowadzi w popodupadłym miasteczku Empire Falls restaurację, choć plany miał inne – chciał zostać pisarzem lub naukowcem. Nie jest to zresztą jedyny problem i rozczarowanie, dochodzą do tego rozwód, marudny ojciec, kłopoty z młodszym bratem i nastoletnią córką. Jak w kalejdoskopie przesuwają się tu kolejne postaci, Russo stworzył skomplikowany świat, który od samego początku budował z myślą o adaptacji. Powstała krótka, dwuczęściowa miniseria z gwiazdorską obsadą, w której zagrali Ed Harris, Paul Newman, Philip Seymour Hoffman, Joanne Woodward, Helen Hunt, Robin Wright i Danielle Panabaker. W skrócie: wielki popis aktorstwa i niezwykłe świadectwo podupadającej Ameryki.

Patrick Melrose (2018)

Brytyjski arystokrata trwoni rodzinną fortunę, prym w jego życiu wiedzie uzależnienie od używek. To mógłaby być pusta historyjka o kaprysach elit, ale postawa Patricka Melrose’a nie bierze się wcale z kaprysu – jako dziecko był molestowany przez szanowanego i utytułowanego w kręgach arystokracji ojca, te doświadczenia zniszczyły mu życie, teraz tłumi je alkoholem i heroiną. Melrose to alter ego Edwarda St Aubyna, który historię swego życie przelał na papier w cyklu pięciu książek. Niewątpliwie jest to powieść terapeutyczna dla autora, ale nie traumatyczna, bo swoje życie przepuścił przez lekki, ironiczny i przerysowany ton. Takiej właśnie formuły trzymają się twórcy serialu z Benedictem Cumberbatchem w roli głównej – biorą na warsztat komedię salonową opartą na kąśliwych dialogach i krytycznej narracji o zepsutym świecie arystokratów. Intrygująca, gorzka i ironiczna opowieść, bez zbędnego nadęcia i topornego dydaktyzmu.

Grace i Grace (2017)

Na koniec ekranizacja książki Margaret Atwood, która udowadnia, że Kanadyjka potrafi trafić w swój czas. Najpierw na mały ekran trafiły głośne Opowieści podręcznej, kilka miesięcy później Netflix wypuścił oparty na autentycznych wydarzeniach serial Grace i Grace. Koniec lat 50. XIX w., w kobiecym więzieniu w Toronto bohaterka, uboga służąca, odsiaduje dożywotni wyrok za współudział w morderstwie swoich chlebodawców. Serial ten z jednej strony wpisuje się w niechlubną kronikę dziejów, ukazując horror jakim było życie kobiet półtora stulecia temu. Na przestrzeni sześciu odcinków Grace mierzy się z krzywdami ze strony otaczających ją mężczyzn, niesprawiedliwością systemową, z czasem jednak zaczyna wymykać się łatwym klasyfikacjom. Czy jest nikczemną, przebiegłą morderczynią, czy może dobrą dziewczyną, która staje się ofiarą? To pozostaje oczywiście zagadką.